De muizen in de achtertuin van Joke Meijer (foto) zijn
wereldnieuws. De afgelopen weken haalden ze The New York Times, The Guardian,
Der Spiegel, New Scientist en talloze andere media uit binnen- en buitenland.
Het is opmerkelijk, want normaal gesproken houdt Meijer zich bezig met
hersenonderzoek. ‘Wij onderzoeken de biologische klok, en vooral het netwerk
van zenuwcellen in de hersenen dat verantwoordelijk is voor het 24-uursritme.
Om dat ritme in het gedrag te meten, gebruiken we muizen. Om de activiteit van
de muizen te meten, verbinden we de loopwieltjes in hun kooien met een
computer.’
De hoogleraar neurofysiologie is niet de enige die zo met muisjes werkt. Allerlei onderzoek naar de gevolgen van iets op activiteit of de gevolgen van activiteit op iets, berust in elk geval voor een deel op metingen met proefdieren die rondjes rennen in een tredmolentje.
‘Dan rijst natuurlijk de vraag of je geen pathologisch gedrag aan het meten bent’, vervolgt Meijer. Mensen en andere dieren die je in gevangenschap houdt, gaan soms zogeheten stereotiep gedrag vertonen: dwangmatig, steeds herhaald gedrag dat heel duidelijk te maken heeft met stress. IJsberen, kopschudden, de tralies aflikken, dat soort dingen. Als een muis alleen maar in een tredmolen loopt omdat hij diep ongelukkig is, ben je niet alleen de gevolgen van beweging aan het meten, maar ook die van ongelukkigheid.
De hoogleraar neurofysiologie is niet de enige die zo met muisjes werkt. Allerlei onderzoek naar de gevolgen van iets op activiteit of de gevolgen van activiteit op iets, berust in elk geval voor een deel op metingen met proefdieren die rondjes rennen in een tredmolentje.
‘Dan rijst natuurlijk de vraag of je geen pathologisch gedrag aan het meten bent’, vervolgt Meijer. Mensen en andere dieren die je in gevangenschap houdt, gaan soms zogeheten stereotiep gedrag vertonen: dwangmatig, steeds herhaald gedrag dat heel duidelijk te maken heeft met stress. IJsberen, kopschudden, de tralies aflikken, dat soort dingen. Als een muis alleen maar in een tredmolen loopt omdat hij diep ongelukkig is, ben je niet alleen de gevolgen van beweging aan het meten, maar ook die van ongelukkigheid.
***
Commentaar
Terwijl in de wetenschappelijke literatuur de
betekenis van muizen als proefdier al jaren ter discussie staat*– dr. Bart Roep
kaartte dit al aan, meer dan tien jaar geleden - komt ‘Mare’ van 5 juni j.l.
maar weer eens met een vrolijk berichtje over de betekenis van tredmolens voor
deze dieren. Alsof het welzijn van muizen gebaat is met het verblijf in een
kunststofbak in het laboratorium.
Het betreft onderzoek naar ‘de biologische klok’. De relatie met een ernstige menselijke aandoening ligt m.i. niet voor de hand, terwijl dit toch het gebruikelijke excuus is voor dierproeven. Wat de betrouwbaarheid van het onderzoek betreft, rijst de vraag waarom hiervoor geen proeven met mensen gedaan worden. Men kan hieruit afleiden dat de dieren zulk groot lijden toegebracht wordt, dat mensen hieraan niet blootgesteld willen worden. Van zulk soort onderzoek liggen veel mensen wakker.
Het bericht geeft ook enig inzicht erin hoe vlotweg jaarlijks een aantal van zo’n 25.000 muizen moet lijden en sterven in het LUMC; een vergelijkbaar aantal dieren wordt in reserve gehouden (en gedood).
Het betreft onderzoek naar ‘de biologische klok’. De relatie met een ernstige menselijke aandoening ligt m.i. niet voor de hand, terwijl dit toch het gebruikelijke excuus is voor dierproeven. Wat de betrouwbaarheid van het onderzoek betreft, rijst de vraag waarom hiervoor geen proeven met mensen gedaan worden. Men kan hieruit afleiden dat de dieren zulk groot lijden toegebracht wordt, dat mensen hieraan niet blootgesteld willen worden. Van zulk soort onderzoek liggen veel mensen wakker.
Het bericht geeft ook enig inzicht erin hoe vlotweg jaarlijks een aantal van zo’n 25.000 muizen moet lijden en sterven in het LUMC; een vergelijkbaar aantal dieren wordt in reserve gehouden (en gedood).
---
*Algemeen: Fiona Godlee, ‘How predictive and
productive is animal research?’ http://www.bmj.com/content/348/bmj.g3719
Hersenonderzoek: Virginia Hughes, ‘Microglia in Mice
and Men’.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten