Respect voor dieren

dinsdag 30 december 2014

Herpes: 'wetenschapsnieuws'



foto: Thinkstock

In de NRC van 6 december j.l.  plaatst de redactie bij een verhaaltje van Huup Dassen over herpes een vrij grote detailfoto, in kleur, opvallend geplaatst: bovenaan bladzij twee van de wetenschapsbijlage. De foto toont blaasjes op de bovenlip, veroorzaakt door herpes virus type 1.

Bij lezing van het artikel blijkt echter dat het helemaal niet over het humane herpesvirus gaat! Het gaat om een middel dat ontwikkeld/getest is op muizen, konijnen en cavia’s!
Ik lees nergens dat dit bestaande antivirale middelen vervangt.

Dit is een nieuw voorbeeld van wat onlangs gerapporteerd werd in het Nederlands tijdschrift voor geneeskunde:  ‘Medisch nieuws geeft patiënten vaak valse hoop.’

Deze vorm van publiceren is eerder regel dan uitzondering. Het gaat om het navertellen van wat elders gepubliceerd is. Nimmer loopt de wetenschapsredacteur zijn eerder in de krant gepubliceerde teksten na op de uitkomsten ervan, en doet daarvan verslag. Week in week uit gaat hij verder met het fabuleren over medisch onderzoek, dat niet verder komt dan dierproeven. Op de huidige vrijblijvende manier van publiceren wordt de lezer aan het lijntje gehouden, zoal niet bij de neus genomen.

De NRC-Ombudsman, Sjoerd de Jong, deelde mijn mening dat hier sprake was van misleiding.  Hij vroeg daarom de chef Wetenschap, Hendrik Spiering, om commentaar, die het volgende antwoordde:
.
De foto hier sloeg op de ziekte waarnaar dit onderzoek was gedaan. Het is een eerste ontdekking die mogelijk zal leiden tot betere bestrijding van herpes. Dat zinnetje over nieuwe medicijnen ontbrak helaas, maar was strikt gezien ook niet noodzakelijk omdat het hier gaat om een fundamentele ontdekking over de werking van deze bestrijding van de ziekte. Met bestaande medicijnen; maar ongetwijfeld zullen er in de toepassing voor herpes nog wel nieuwe ontwikkelingen komen. De wetenschapsbijlage is geen consumentenrubriek of informatiepunt voor patiënten maar probeert de lezer op de hoogte te brengen van de belangrijkste ontwikkelingen in de (vaak fundamentele) wetenschap.
En verder: de wetenschapsredactie schrijft regelmatig over misstanden bij dierproeven maar accepteert dierproeven als een noodzakelijk kwaad bij biologisch en medisch onderzoek. Direct proeven doen op mensen is nog onethischer.

vrijdag 26 december 2014

De kip: het genoom

Het genoom van de kip is in kaart gebracht. Daarmee is 'nummer 256' de eerste vogel én tevens het eerste landbouwhuisdier waarvan de genetische streepjescode vrijwel compleet is afgelezen. Daar kwamen 170 onderzoekers uit meer dan tien landen aan te pas, onder meer uit Wageningen.


'Nummer 256' is een bankiva-hoen of rode boshoen (foto), de oerkip waar al onze gedomesticeerde kippen van afstammen. 

Voor de analyse is een hen genomen omdat die in tegenstelling tot de haan, beschikt over twee verschillende geslachtschromosomen. Bij mensen is dat precies andersom.

Het DNA van de kip, verspreid over 2 x 39 chromosomen, is in totaal ongeveer 1 miljard basenparen lang, ongeveer een derde van dat van de mens. 
(Mens: 46 chromosomen)

En toch heeft de kip ongeveer evenveel genen als de mens, ergens tussen de 20000 en 23000 stuks. Het kippengenoom huisvest blijkbaar minder functieloze fragmenten, bekend als junk-DNA.

Een eerste vergelijking van het kippen- en mensengenoom leert dat zo’n zes procent van de DNA-volgorde bij mens en kip vrijwel identiek is.

Ongeveer 310 miljoen jaar geleden deelden vogels en zoogdieren gezamenlijke voorouders, om daarna elk een eigen pad in te slaan. De overeenkomende resten DNA moeten dus de evolutionaire tand des tijds hebben doorstaan, wat erop wijst dat ze van vitaal belang zijn.

Voor een deel bestaat dat identieke DNA uit gewone genen, voor een ander deel uit regelgenen die de ontwikkeling sturen. Zo kan de mens van de kip veel over zichzelf leren, door met het genoom in de hand de gebeurtenissen in het ei nauwgezet te volgen.

Het is denkbaar dat we dan meer gaan begrijpen van aangeboren afwijkingen bij de mens. En als de kip ons toch doceert, dan kan haar genoom mogelijk ook onthullen welke genen haar beschermen tegen ziektekiemen die zowel de mens als de kip kunnen besmetten. Wellicht levert dat ooit iets op tegen griepvirussen.*

Kip en mens mogen zich trouwens beide ‘genetisch correct’ noemen, omdat ogenschijnlijk duidelijke rassenverschillen noch bij mensen noch bij kippen terug te vinden zijn in genetische variaties.

Hoe bont en variërend van pluimage ook, bij analyse van verscheidene kippenrassen konden de onderzoekers de variërende tooi en andere kenmerken met geen mogelijkheid herleiden op duidelijke verschillen in het genoom.

Diezelfde conclusie hadden genetici in 2001 ook al over de mens getrokken.

o-o-o

*Veruit de meeste griepvaccins worden geproduceerd in kippeneieren, enkele griepvaccins worden geproduceerd in celkweken. 
Een bevrucht kippenei of een cel uit een celkweek wordt dan geïnfecteerd met een griepvirus. Dit virus gaat zich vermenigvuldigen en kan vervolgens worden geoogst. Het geoogste virus wordt gezuiverd en vervolgens onschadelijk gemaakt.

maandag 15 december 2014

Schildklieraandoening

Een veelgebruikt medicijn tegen hartritmestoornissen is amiodarone. 
Het middel bevat een zeer hoog gehalte aan jodium, wat kan leiden tot hyperthyroïdie, d.i. een te snel werkende schildklier.

Behandeling van hyperthyroïdie kan plaatsvinden met medicijnen, schildklierchirurgie of met radioactief jodium, waardoor schildklierweefsel wordt vernietigd door straling.

zondag 14 december 2014

Bloeding door stollingsstoornis

Medicatie is de meest voorkomende oorzaak van een niet-erfelijke, verworven stollingsstoornis. 

Marcoumar en acenocoumarol zijn anti-stollingsmiddelen. Ook het veelgebruikte medicament heparine (LMWH) remt de stolling.

Verkeerd of overmatig gebruik kan leiden tot een verhoogde bloedingsneiging.

zaterdag 13 december 2014

Afbraak van rode bloedcellen (hemolyse)

.Sommige geneesmiddelen zoals penicilline kunnen zich hechten aan het membraan van rode bloedcellen. Hierdoor maakt het lichaam antistoffen tegen deze erytrocyten (rode bloedcellen) en veroorzaakt zo hemolyse.

Andere geneesmiddelen zoals methyldopa, een medicijn tegen hoge bloeddruk, veroorzaken bij sommige patiënten een rechtstreekse afbraak van erytrocyten, doordat het medicijn direct hecht op het celmembraan.

Het gevolg is anemie.
In alle gevallen vermindert de hemolyse indien de toediening van het medicijn gestopt wordt.

dinsdag 9 december 2014

Femtoliter

Femtoliter (fl): één duizendste van een picoliter of 1 µm³. (of 10-15 liter)

In de hematologie wordt het 'mean corpuscular volume' (MCV) uitgedrukt in femtoliter.

Dit is het gemiddelde volume van een rode bloedcel: typisch 80 -100 fl.


maandag 8 december 2014

Biopt

Bij een biopt boren we met een klein staafje bot en beenmerg uit uw bot.
Het boren met een klein staafje ter verkrijging van bot en beenmerg 

donderdag 20 november 2014

Dierproeven aan de Kath. Univ. Leuven

De 'Katholieke' - jawel - universiteit Leuven, met de passende afkorting: KUL, liet onlangs een propagandafilmpje op de Vlaamse tv uitzenden over haar dierproeven. Ene Dirk Draulans liet zich daarvoor als presentator strikken. Het kreeg de passende, schaamteloze titel: 'Dieren als instrumenten'. Het duurt 51 minuten en is nog te zien op:
.
http://www.canvas.be/programmas/dieren-als-instrumenten

Nabeschouwing in 'Reyers laat' met Michel Vandenbosch (GAIA) en de Vlaamse minister van Dierenwelzijn, Ben Weyts:


.
 ***

Commentaar 

1.   Dit veld zit vol list en bedrog: Michel Vandenbosch (GAIA) liet daarvan al iets op tv zien (nabeschouwing in 'Reyers Laat'). En verder: “ethische commissies” (Ben Weyts); “de drie V’s” (Ben Weyts); “onderzoekers houden van hun dieren” (Sjef Arnout): “over 10/15 jaar 1/3 minder proefdieren nodig” (Bart Landuyt). ‘Noodzakelijk kwaad’ behoort ook hiertoe.
Wie dit in ernst ter sprake brengt, weet niet waar hij/zij het over heeft.

NB. De onzin die Bart de Strooper debiteerde, is te gênant om te herhalen.

2.   Ik licht er één punt uit, en dan nog heel kort. Dat zijn de “strengere wetgeving” en de zgn. “ethische commissies”. Diverse malen wordt hiervan in de uitzending hoog opgegeven. Wat men kennelijk niet begrijpt, is dat al deze waarborgen noodzakelijk zijn en dat ze dwingend opgelegd moeten worden. Bepaald niet iets om als onderzoeker trots op te zijn.

3.   De verklaring hiervan is dat medische onderzoekers in de loop van de geschiedenis een reputatie opgebouwd hebben, zowel ten aanzien van hun omgang met dieren als met mensen, waarbij sadisme nog zwak uitgedrukt is.
Is er één reden om te veronderstellen dat het heden aan de KUL anders is, d.w.z. betere mensen betreft?

4.   Onderzoekers zijn nooit verplicht of gedwongen tot uitvoering van de getoonde wreedheden. Hun optreden berust op een vrije keuze, waarvoor ze de volle verantwoordelijkheid dragen. Hoe graag en hoeveel rookgordijnen ze ook opwerpen.

5.   Het gaat niet primair om ‘kind of aap’. Dat is een filosofische discussie over (on)gelijkwaardigheid, waar we niet mee opschieten. Naar menselijke maatstaven gemeten is de mens altijd de top.

Essentieel is wel dat er, ethisch, geen steekhoudende redenen bestaan om andere wezens schade en leed te berokkenen.

6.   Interessant is de regie die KUL voor de uitzending bedacht had. Die was in hoofdzaak: wat dieren laten zien, een proef met een aap en een operatie op een varken.
Maar waar de kijker op zat te wachten kreeg hij niet te zien, namelijk de aansprekende resultaten van al die jaren dierproeven in Leuven. Stel dat de afdeling proefdieren – ca. 100.000 dieren - morgen opgeheven zou worden, zou iemand in de wereld dat merken? Buiten de tijdschriftredacties? 

7.   Het gaat hier om dierproeven en geneeskunde. Welnu, de inwendige geneeskunde, gebaseerd op dierproeven, verkeert in deplorabele staat. De uitzending maakte dat ten overvloede duidelijk. Voorbij kwamen: Autisme, Parkinson, Alzheimer en ALS. Voor niet één aandoening bleek een doeltreffende therapie te bestaan!

8.   In weerwil van eeuwen van dierproeven, verricht over de hele wereld en ten koste van miljarden dierenlevens is er niets dat erop wijst dat dat binnenkort anders zal zijn. Juist daarom is het meer dan tijd dat er naar andere wegen gezocht wordt, zoals genoemde (human body on a) chiptechnologie. Het enige lichtpuntje.

9.   De uitsmijter kan nochtans niet anders zijn dan, in antwoord op:  “Vroeger was er minder bekommernis met de proefdieren” (Robberecht): - dat men weliswaar sindsdien de dierverblijven verbeterd heeft.
    Maar dat het onderzoek zelf voortgezet is op de oude, 19de-eeuwse voet!

***

vrijdag 14 november 2014

Siamese kat



8 Maanden oude kater 







.
Het verschil in donkere en lichte delen van de vacht wordt veroorzaakt door een mutatie in het enzym dat pigment aanmaakt. In warme lichaamsdelen functioneert het enzym niet, zodat de vacht daar licht blijft. Vorm van albinisme.

vrijdag 7 november 2014

Erwin Chargaff (1905-2002)

.Erwin Chargaff werd in 1905 uit joodse ouders geboren in Czernowitz, nu: Tsjernivtsi in Oekraïene. Destijds nog deel van de Oostenrijks-Hongaarse monarchie. Er werd thuis Duits gesproken. Vader Hermann beheerde een kleine particuliere bank die echter in 1910 failliet ging. Hij vond toen gelukkig ander werk. 
Na een vakantie in 1914 aan de kust in Sopot kon de familie niet meer naar huis omdat de Russen voor de deur stonden. Ze vluchtten naar Wenen, op ruim 900 km ten westen van Czernowitz. De stad was boordevol vluchtelingen. Maar Erwin kon er naar het gymnasium. Vervolgens koos hij op de universiteit voor chemie. Hier leerde hij ook zijn latere vrouw kennen, Vera Broido. Hij studeerde in 1928 af aan de Technische universiteit, en scheepte zich toen in naar de Yale University in de VS (New Haven, Connecticut). Hij bleef er twee jaar, als ‘research fellow’, met dien verstande dat hij in 1929 terugvoer om Vera op te halen, met wie hij in september van dat jaar in New York trouwde. Maar zij konden er niet aarden en toen zijn contract bij Yale afgelopen was, keerden ze in 1930 alweer terug naar Wenen! Nog waren hun omzwervingen niet ten einde. Erwin kreeg een baan aan de universiteit van Berlijn, waar hij gedurende een jaar of vier een heel prettige tijd had. Maar het opkomende nazisme leidde ertoe dat hij, nog tijdens de behandeling van zijn aanvraag voor een vaste aanstelling, met Vera ijlings de trein naar Parijs nam. Reden: de dreiging van het opkomende nazisme. In Parijs werkte hij aan het Institut Pasteur. Maar toen ook hier de dreiging van het nazisme voelbaar werd, vertrokken ze… wederom naar New York! In datzelfde jaar overleed zijn vader (1870-1934). 
In Manhattan werd hij aangesteld als biochemicus aan de Medical School van de Columbia universiteit. Hij zou er 40 jaar blijven: 1935-1975. Ze verhuisden niet meer en in 1939 werd hun zoon Thomas geboren. In 1943 werd zijn moeder, Rosa (Chargaff-) Silberstein, in Wenen door de nazi’s met onbekende bestemming weggevoerd en nooit meer teruggezien. Ze was toen 65 jaar. Erwin had nog geprobeerd haar, voor de oorlog uitbrak, naar New York te halen. Dit werd belet door een schoft van een huisarts en een harteloze Amerikaanse consul, schrijft Chargaff letterlijk.
Erwin Chargaff is door zijn werk aan de Columbia universiteit beroemd geworden. Tegelijk is hij altijd naar Europa blijven terugverlangen. Hij probeerde nog na de oorlog, tussen 1947 en 1952, werk te krijgen in Zwitserland maar dat is niet gelukt.De autobiografie, die hij schreef na zijn 70ste levensjaar, is weinig persoonlijk: vooral een beschrijving van zijn wetenschappelijke carrière en de mensen die hij daarin ontmoet heeft. Wel toont het hem als een zeer breed ontwikkelde erudiete persoonlijkheid. De titel van de autobiografie wijst al in die richting. Hoewel hij een glanzende loopbaan had, en overal ter  wereld lezingen gaf, maakt hij in het boek een sombere, haast verbitterde indruk. Boordevol kritiek op de moderne wetenschapsbeoefening; zo zegt hij: “verklaren is niet hetzelfde als begrijpen”. Hij is in de schaduw gebleven van Watson en Crick die in 1953 de structuur van het DNA bekendmaakten. Chargaff ontdekte echter een jaar eerder de samenstelling van de nucleïnezuren (de ‘N’ in DNA), inhoudende dat dubbelstrengs DNA evenveel adenine als thymine bevat en evenveel cytosine als guanine. Preciezer: er is in DNA altijd evenveel adenine als thymine (plm. 30% elk) en guanine als cytosine (plm. 20% elk), maar de verhouding tussen adenine en guanine kan verschillen. Chargaff ontdekte ook dat het meeste enkelvoudige DNA voldoet aan de 30:30:20:20 regel. Maar zelfs deze ontdekking beschrijft hij niet wat uitvoeriger. In 1981 was hij het middelpunt van een gesprek met vakgenoten voor de Oostenrijkse televisie. Daarin is hij wat milder. Ook laat het zijn uitstekende beheersing van de moedertaal zien. Het staat hier: http://en.wiki2.org/wiki/Erwin_Chargaff In 2002 overleed hij te New York, bijna 97 jaar oud. Een goede beschrijving van zijn betekenis voor de biochemie gaf bij die gelegenheid zijn oud-student en latere viroloog Seymour S. Cohen.


***


Erwin Chargaff, Heraclitean fire. Sketches from a life before nature. (New York 1978)

woensdag 5 november 2014

Proefdiervrij: heden en verleden (ingez.)

Ooit werden (jaren '80 - '90) twee antivivisectie-organisaties door top-ambtenaar H.J. Smid van Volksgezondheid via een collega vanuit het ministeriële ‘cadeau gegeven’ aan de alternatieven-industrie. Nu gaan de miljoenen van ooit goed-bedoelende donateurs van de toenmalige Ned. Bond tot Bestrijding der Vivisectie en de Anti Vivisectie Stichting middels het omgedoopte ‘Proefdiervrij’ (Proefdiervrij-directrice Zuidgeest ) naar 'alternatievenvalidatie'; geld dat werd geschonken om mee tegen dierproeven te strijden, wat nu niet gebeurt – terwijl het de taak juist is van de industrie om zelf haar onderzoek naar alternatieven voor haar eigen fouten te financieren.

[In de jaren '80 schonk Smid’s bestuur reeds proefdieren, kooien en financiering tot deelname aan congressen aan dierproefnemers, welke gegevens werden weggestickerd uit de financiële registeraccountantsrapporten, wat de leden van de ALV van de vereniging niet lukte ongedaan te krijgen. 
De oud- Haagse arts Pieter Pijl, oprichter van NBBV & AVS die reeds voor Hans Ruesch met wetenschappelijke argumenten tegen dierproeven wilde strijden draait zich om in zn graf.]

Top-ambtenaar H. Smid is inmiddels directeur van ZonMw, en op diens ‘Linkedin’ profiel is niet eens te zien dat hij ooit werkzaam, noch bestuurder is geweest bij de AVS en de NBBV, waarna hij werkzaam werd bij ZorgOnderzoek Nederland, Praeventiefonds, en nu dus ZonMw. 
Bij ZonMw verdeelt hij momenteel miljoenen Euro’s aan onderzoeksbudget aan dierproefnemers. 

Zuidgeest verdient tussen €3.500 en €4.000 netto en woont er aardig van in een van de duurdere duinwijken in Den Haag zuid .. met activisten praat ze niet; wel met de dierproefnemers met wie ze haar zaakjes/fondsjes runt.

Met Netty van Lookeren wordt nog steeds geheuld door dierproefnemers, die haar als 'alternatievenexpert' hebben opgeworpen richting staatssecretaris Dijksma (!? terwijl ze van huis uit vertaalster en commercieel kattenfokster! is, en niets anders). 
Ook wordt haar onkunde opgeworpen alsof zij juist dierenbeschermster is door de Stg MisInformatie Dierproeven (SID):

Ze is in ieder geval een daadkrachtige infiltrante - laat dat gezegd zijn! 

 ***
Commentaar

De Dierenbescherming laat u nog onvermeld. Die is niet alleen NIET tegen dierproeven, - zij werkt zelfs mee aan de promotie ervan. En wel via deelname door Janne Kuil aan de redactieraad van de Stichting (mis)Informatie Dierproeven:

dr. Jeffrey Bajramovic
PhD, afdelingshoofd Alternatieven,
Biomedical Primate Research Centre (BPRC)

• drs. Marianne Kuil,
senior beleidsmedewerker Dierproeven en biotechnologie,
Dierenbescherming

• prof. dr. Pieter H. Reitsma
hoofd Einthoven Laboratorium voor Experimentele
Vasculaire Geneeskunde, Leids Universitair Medisch Centrum

• prof. dr. Merel Ritskes-Hoitinga
hoofd Centraal Dierenlaboratorium en SYRCLE, Radboudumc

• dr. Cees Smit
voorzitter Stichting Informatie Dierproeven
 

Dit is de link:

http://www.informatiedierproeven.nl/files/Brochure%20SID/ZoDoende%20Brochure_2012-Digi.pdf

Dierenbescherming anno 2014.