Respect voor dieren

vrijdag 7 november 2014

Erwin Chargaff (1905-2002)

.Erwin Chargaff werd in 1905 uit joodse ouders geboren in Czernowitz, nu: Tsjernivtsi in Oekraïene. Destijds nog deel van de Oostenrijks-Hongaarse monarchie. Er werd thuis Duits gesproken. Vader Hermann beheerde een kleine particuliere bank die echter in 1910 failliet ging. Hij vond toen gelukkig ander werk. 
Na een vakantie in 1914 aan de kust in Sopot kon de familie niet meer naar huis omdat de Russen voor de deur stonden. Ze vluchtten naar Wenen, op ruim 900 km ten westen van Czernowitz. De stad was boordevol vluchtelingen. Maar Erwin kon er naar het gymnasium. Vervolgens koos hij op de universiteit voor chemie. Hier leerde hij ook zijn latere vrouw kennen, Vera Broido. Hij studeerde in 1928 af aan de Technische universiteit, en scheepte zich toen in naar de Yale University in de VS (New Haven, Connecticut). Hij bleef er twee jaar, als ‘research fellow’, met dien verstande dat hij in 1929 terugvoer om Vera op te halen, met wie hij in september van dat jaar in New York trouwde. Maar zij konden er niet aarden en toen zijn contract bij Yale afgelopen was, keerden ze in 1930 alweer terug naar Wenen! Nog waren hun omzwervingen niet ten einde. Erwin kreeg een baan aan de universiteit van Berlijn, waar hij gedurende een jaar of vier een heel prettige tijd had. Maar het opkomende nazisme leidde ertoe dat hij, nog tijdens de behandeling van zijn aanvraag voor een vaste aanstelling, met Vera ijlings de trein naar Parijs nam. Reden: de dreiging van het opkomende nazisme. In Parijs werkte hij aan het Institut Pasteur. Maar toen ook hier de dreiging van het nazisme voelbaar werd, vertrokken ze… wederom naar New York! In datzelfde jaar overleed zijn vader (1870-1934). 
In Manhattan werd hij aangesteld als biochemicus aan de Medical School van de Columbia universiteit. Hij zou er 40 jaar blijven: 1935-1975. Ze verhuisden niet meer en in 1939 werd hun zoon Thomas geboren. In 1943 werd zijn moeder, Rosa (Chargaff-) Silberstein, in Wenen door de nazi’s met onbekende bestemming weggevoerd en nooit meer teruggezien. Ze was toen 65 jaar. Erwin had nog geprobeerd haar, voor de oorlog uitbrak, naar New York te halen. Dit werd belet door een schoft van een huisarts en een harteloze Amerikaanse consul, schrijft Chargaff letterlijk.
Erwin Chargaff is door zijn werk aan de Columbia universiteit beroemd geworden. Tegelijk is hij altijd naar Europa blijven terugverlangen. Hij probeerde nog na de oorlog, tussen 1947 en 1952, werk te krijgen in Zwitserland maar dat is niet gelukt.De autobiografie, die hij schreef na zijn 70ste levensjaar, is weinig persoonlijk: vooral een beschrijving van zijn wetenschappelijke carrière en de mensen die hij daarin ontmoet heeft. Wel toont het hem als een zeer breed ontwikkelde erudiete persoonlijkheid. De titel van de autobiografie wijst al in die richting. Hoewel hij een glanzende loopbaan had, en overal ter  wereld lezingen gaf, maakt hij in het boek een sombere, haast verbitterde indruk. Boordevol kritiek op de moderne wetenschapsbeoefening; zo zegt hij: “verklaren is niet hetzelfde als begrijpen”. Hij is in de schaduw gebleven van Watson en Crick die in 1953 de structuur van het DNA bekendmaakten. Chargaff ontdekte echter een jaar eerder de samenstelling van de nucleïnezuren (de ‘N’ in DNA), inhoudende dat dubbelstrengs DNA evenveel adenine als thymine bevat en evenveel cytosine als guanine. Preciezer: er is in DNA altijd evenveel adenine als thymine (plm. 30% elk) en guanine als cytosine (plm. 20% elk), maar de verhouding tussen adenine en guanine kan verschillen. Chargaff ontdekte ook dat het meeste enkelvoudige DNA voldoet aan de 30:30:20:20 regel. Maar zelfs deze ontdekking beschrijft hij niet wat uitvoeriger. In 1981 was hij het middelpunt van een gesprek met vakgenoten voor de Oostenrijkse televisie. Daarin is hij wat milder. Ook laat het zijn uitstekende beheersing van de moedertaal zien. Het staat hier: http://en.wiki2.org/wiki/Erwin_Chargaff In 2002 overleed hij te New York, bijna 97 jaar oud. Een goede beschrijving van zijn betekenis voor de biochemie gaf bij die gelegenheid zijn oud-student en latere viroloog Seymour S. Cohen.


***


Erwin Chargaff, Heraclitean fire. Sketches from a life before nature. (New York 1978)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten