.Philip Roth is een bekende Amerikaanse schrijver maar ik had nog
nooit iets van hem gelezen. Maar nu kreeg ik een roman van hem in handen, met
de nietszeggende titel Nemesis. (Klemtoon
op 1ste lettergreep – ook dat nog!)
Het onderwerp is een uitbraak van polio in de hete zomer van
1944, en het verhaal is in een woord: adembenemend. Het poliovaccin werd pas
een jaar of tien later uitgevonden. (Salk/Sabin) Het verhaal herinnert aan
dat andere geweldige boek over een epidemie, nl. De Pest, van Albert Camus. En
ook een beetje aan de prachtige verfilming van Thomas Manns ‘Dood in Venetië’.
(cholera)
Het verhaal van Roth is op zichzelf eenvoudig. Maar het fenomenale eraan is in de eerste plaats de beklemmende gewetensstrijd van de hoofdpersoon, gepaard aan zijn tragische levensloop. Daarmee samenhangend het verzet tegen het geloof in een goedertieren God die zijn moeder in het kraambed liet sterven, die hem als vader een dief gaf, en die dan ook nog eens de stad slaat met een dood en verderf zaaiende epidemie.
Overigens een gewild thema in de literatuur.
Plaats van handeling is Newark (bij New York) waar Roth geboren is, en dat is duidelijk te merken aan de benoeming van allerlei straten en pleinen. Ook beschrijft hij met kennis van zaken sporten als honkbal, kogelstoten, speerwerpen e.d. Dat sterkt de lezer in de overtuiging van “waar gebeurd”: je vergeet gewoon dat het ‘maar‘ fictie is! *
Een tweede locatie is een jeugdkamp bij Stroudsburg, op ruim een uur rijden van Newark. Sportief leidinggeven aan kinderen speelt een grote rol in het hele boek.
Het thema wordt ook knap verbonden met het jodendom waartoe de schrijver zelf behoort. Zo wordt door sommige angstige inwoners van Newark beweerd dat de epidemie ‘de schuld van de joden’ is en dat ze allemaal geïsoleerd zouden moeten worden.
Wat het extra moeilijk maakt het boek weg te leggen is dat er geen hoofdstukken zijn. Er zijn drie delen, maar daarbinnen gaat het verhaal achter elkaar door. En het blijft spannend!
Het verhaal van Roth is op zichzelf eenvoudig. Maar het fenomenale eraan is in de eerste plaats de beklemmende gewetensstrijd van de hoofdpersoon, gepaard aan zijn tragische levensloop. Daarmee samenhangend het verzet tegen het geloof in een goedertieren God die zijn moeder in het kraambed liet sterven, die hem als vader een dief gaf, en die dan ook nog eens de stad slaat met een dood en verderf zaaiende epidemie.
Overigens een gewild thema in de literatuur.
Plaats van handeling is Newark (bij New York) waar Roth geboren is, en dat is duidelijk te merken aan de benoeming van allerlei straten en pleinen. Ook beschrijft hij met kennis van zaken sporten als honkbal, kogelstoten, speerwerpen e.d. Dat sterkt de lezer in de overtuiging van “waar gebeurd”: je vergeet gewoon dat het ‘maar‘ fictie is! *
Een tweede locatie is een jeugdkamp bij Stroudsburg, op ruim een uur rijden van Newark. Sportief leidinggeven aan kinderen speelt een grote rol in het hele boek.
Het thema wordt ook knap verbonden met het jodendom waartoe de schrijver zelf behoort. Zo wordt door sommige angstige inwoners van Newark beweerd dat de epidemie ‘de schuld van de joden’ is en dat ze allemaal geïsoleerd zouden moeten worden.
Wat het extra moeilijk maakt het boek weg te leggen is dat er geen hoofdstukken zijn. Er zijn drie delen, maar daarbinnen gaat het verhaal achter elkaar door. En het blijft spannend!
***
* In werkelijkheid is het van a tot z verzonnen: http://www.npr.org/2010/10/05/130353198/polio-breaks-out-in-newark-in-roths-nemesis
Philip Roth, Nemesis (2010)
Mooie vertaling door Babet Mossel (foto). Martinus Nijhoff Vertaalprijs 2016.
-
Philip Roth, Nemesis (2010)
Mooie vertaling door Babet Mossel (foto). Martinus Nijhoff Vertaalprijs 2016.
-
Ik vind Nemesis ook een schitterende roman, waarvan het einde uiterst pijnlijk is.
BeantwoordenVerwijderen