De hormoonfabriek is een roman die losjes gebaseerd
is op de geschiedenis van Organon, sinds 1923. Het bedrijf is ontstaan vanuit
de visie dat uit het vleesafval van het bestaande slachthuis misschien wel meer
te halen zou zijn. En dat blijkt: het eerste product dat met succes ontwikkeld
wordt is insuline. De basis van Organon is dus (de zolder van) het slachthuis in Oss.
Maar het verhaal valt toch tegen: de schrijfster staat te
ver af van de ontwikkeling en productie van geneesmiddelen. De roman spitst
zich toe op een paar grote ruzies: die van de hoofdpersoon (directeur) met zijn
tweelingbroer (mededirecteur), en met zijn vrouw. In beide gevallen wordt de
hoofdpersoon kwalijk genomen dat hij fabrieksmeisjes misbruikt. De derde ruzie
is met zijn compagnon, het hoofd van de researchafdeling. Het is dan ook meer
een psychologische dan een historische roman.
Er zijn wel wat vermakelijke aspecten: het verhaal speelt
zich af in een joods milieu en de schrijfster gooit er dan ook af en toe wat
joods idioom doorheen.
En ik heb nog nooit zoveel verschillende scheldwoorden in
één verhaal voor Hitler gelezen.
Er zijn aanvaringen met ‘katholiek tuig’ uit de omgeving, en
ook de pastoor komt er niet best van af. De RK-kerk is sowieso niet enthousiast
over de richting die het onderzoek neemt: beïnvloeding van de voortplanting.
De schrijfster kruipt - als ik-figuur - in de huid van de mannelijke hoofdpersoon
en toont hoe deze naar vrouwen kijkt. Dat doet ze goed. Maar de erotische
passages zijn wel weer heel decent.
Een hoogtepunt in het verhaal is de ontwikkeling van
testosteron, het mannelijke geslachtshormoon. Hierbij wordt in de testfase een te grote dosis
gegeven, wat tot razernij (en ondergang) van de patiënt leidt.
Een nieuwe ontwikkeling die wordt aangestipt, is die van de
fabricage van synthetische
geneesmiddelen, dus niet meer uit organen.
Al met al geen aanrader. Het doet een beetje denken aan De
Engelenmaker van Stefan Brijs.
***
Saskia Goldschmidt, De hormoonfabriek (Cossee
Amsterdam 2012)
PS. De schrijfster (foto) is een zus van Tijs Goldschmidt, de
bioloog die ook boeken schrijft en allereerst bekend werd met Darwins
hofvijver.
Organon was in Nederland de fabriek die de anticonceptiepil maakte. Omdat deze pil ook menstruatiepijn bestreed, konden katholieken hem rustig slikken. Geboorteregeling was een mooie bijwerking.
BeantwoordenVerwijderen