Proeven op katten

244 katten misbruikt in experimenten (Ned. 2014)

'Iets meer schaamte, alsjeblieft'

"De beschaving is voor een belangrijk deel gebaseerd op schaamte.
Als er schaamteloosheid is, houdt het op."

Alex Brenninkmeijer (Eur. Rekenkamer) 

.

 

Hart voor dieren (tijdschrift)

.Mijn aandacht werd gevestigd op het maandblad ‘Hart voor Dieren’. Het is de Nederlandse uitgave van het Duitse Ein Herz für Tiere. In het oktobernummer worden drie bladzijden gewijd aan dierproeven. Gedurfd zijn de schokkende foto’s bij het artikel. Aan het slot lees je goede antwoorden op enkele vragen aan ene Irmela Ruhdel van de Duitse Dierenbescherming. Op zich allemaal nogal uitzonderlijk en dan moet je verder niet zeuren. Dat heb ik ook niet gedaan: ik heb een paar detailopmerkingen gemaakt die geplaatst zullen worden in het …. decembernummer.

Maar hier kan ik wat kritischer op het redactionele stuk ingaan. (Er staat geen naam onder.) Ik doe dat omdat het artikel karakteristiek is niet alleen voor de meeste zo niet alle artikelen over dit onderwerp maar zelfs voor het denken erover. De kwestie is dat het niet gaat over dierproeven voor medische doeleinden.

Dat aspect wordt allerwegen vermeden. Dat ligt te gevoelig. Zelfs bladen en organisaties van dierenvrienden durven zich er niet aan te branden. Men gaat er blijkbaar stilzwijgend vanuit dat die proeven ons verder brengen. Conform de publieke opinie en het heilige ontzag voor de witte jas, de doctors- en professorale titel, en meer van dat fraais. Dat het tegendeel het geval is, daar wil men niet aan. Dat diabetes, reuma, aids en vele andere ziekten niet genezen kunnen worden, maar alleen met het levenslang slikken van akelige pillen – inclusief pillen tegen de bijwerkingen! - enigszins beheersbaar zijn, dat weigert men onder ogen te zien. Is ook wel begrijpelijk vanuit het patiëntperspectief: de hoop moet levend blijven. En ook vanuit een ander perspectief: men wil leden en  abonnees niet voor het hoofd stoten!

Maar nu ontstaat er toch een probleem. De gebruikelijk uitweg over proeven voor cosmetica is afgesloten! Nederland stelde al een verbod hierop in in 1997 en de Europese Unie nam dit over in 2004: verbod voor cosmeticaproductie en ingrediënten, en in 2013: een algemeen handelsverbod.

Hoe redt Hart voor Dieren, in dit geval, zich hieruit?!

Welnu, op twee nogal doorzichtige, manieren. Men valt toch weer terug op cosmetica! Nu zijn het proeven voor Botox. Het argument is: “Omdat het niet gedragen wordt maar ingespoten, geldt het niet als cosmetisch product.” Maar ook de beruchte Draizetest op konijnen komt voorbij. Misschien dat die inderdaad nog toegepast wordt voor het testen van schoonmaakartikelen, dat weet ik niet.

De tweede route loopt over buitenissige experimenten met dieren, hier: kraaien.

Iemand doet hersenonderzoek bij die dieren. Heel erg, maar weinig representatief voor onderzoek met proefdieren.

Naar mijn mening is het de hoogste tijd om niet langer weg te lopen voor overwegend zinloze proeven voor medische doeleinden. Extra triest is nog dat àls het hier al eens over gaat, men zich tevreden stelt met het aanpakken van alternatieve geneeswijzen, bij voorkeur afgedaan als kwakzalverij. Opnieuw een afleidingsmanoeuvre voor het tekortschieten van met name de inwendige geneeskunde. 

 ***

Hart voor dieren, oktobernummer € 3,95

Dierproeven: stellingen

In de beste traditie van stiekemheid heeft het Nationaal Comité Advies Dierproeven een viertal stellingen op LinkedIn verstopt, in een poging een discrete, maar wel internationale discussie over vervanging van dierproeven op gang te brengen.

Ze zijn nogal simpel. Stelling 1 en 3 houden de vraag in of het vervangen van dierproeven binnen tien jaar wel/niet een haalbare kaart is. Ik vind dat al meteen een zwaktebod. Het hangt uiteraard af van de kwaliteit van de uitkomsten van het onderzoek zonder proefdieren. Beroerder dan het nu gaat is haast niet voor te stellen.

Stelling 4 vind ik onduidelijk geformuleerd. Begrijp ik het goed, dan wordt gesteld dat ook dierproeven voor diergeneeskundig onderzoek vervangen dienen te worden. Dat lijkt mij juist. 
-
Tenslotte: ‘Progress towards animal-free innovation cannot be accomplished in isolation.’ Met andere woorden: de hele wereld moet meedoen. Als je het zo stelt, kunnen we wel inpakken. Dat is het aloude VVD/CDA-argument: niet voor de troepen uit lopen, maar achteraan aansluiten. Opnieuw een zwaktebod. Als je begint met goed werk te leveren, zullen anderen dat niet kunnen negeren.
-
Overigens neem ik toch m’n petje af voor de voorzitter van dit Comité, Herman Koëter (foto onder), die met frisse moed dit voor hem onbekende wereldje binnengestapt is. Een positivo die nog moet ontdekken hoe smerig het veld is waarin hij zich gewaagd heeft. Laat ik het maar niet onderwereld noemen.
Ook staatssecretaris Martijn van Dam verdient enige credits.

'Perfectioneren'

"De mensheid perfectioneren, moeten we dat willen?"

Vraag van Wilma de Rek.

Wat mij betreft : de grap van de dag.  

Reineke Hameleers

Reineke Hameleers en Wim de Leeuw zijn per 1 oktober 2016 benoemd tot lid van het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid (NCad) door de staatssecretaris van Economische Zaken Martijn van Dam. Vanwege het vertrek van Frank Dales (april 2016) en het overlijden van Frauke Ohl (januari 2016)  waren er twee vacatures bij het Ncad die door de benoeming van Hameleers en De Leeuw nu zijn opgevuld. Het NCad is blij met deze nieuwe leden om zo op volle kracht een bijdrage te leveren aan het vervangen, verminderen en verfijnen (3V’s) van dierproeven en de ethische toetsing daarvan in wetenschappelijk onderzoek en onderwijs.

Reineke Hameleers is directeur van Eurogroup for Animals, de in Brussel gevestigde koepel van veertig Europese dierenwelzijnsorganisaties. Daarvoor heeft ze in verschillende functies bij de Dierenbescherming gewerkt, waarbij ze onder andere in Limburg verantwoordelijk was voor de ontwikkeling van nieuwe innovatieve en duurzame centra waar onderdak, reddingswerkzaamheden, medische hulp, verhelpen en voorkomen van gedragsproblemen, educatie en lobby activiteiten werden gecombineerd. 

Hameleers: “Als dierenbelangenbehartiger is het mijn voornaamste ambitie om in de toekomst dierproeven te vervangen en overbodig te maken door innovatie en de versnelling hiervan. Nederland wil in 2025 koploper zijn op het gebied van dierproefvrije innovatie en het NCad heeft het mandaat om hier een sleutelrol in te spelen. Door verbinding van spelers in het veld, het bij elkaar brengen van kennis en ervaring en het slaan van bruggen tussen oude en nieuwe benaderingen kan er een gedragen visie worden geformuleerd over waar we in 2025 willen staan. Er liggen veel kansen, maar om die te benutten zijn duidelijk leiderschap, veel meer middelen en een heldere focus nodig.”

 ***

Commentaar

Reineke Hameleers is toegetreden tot het Nationaal Comité Alternatieven voor Dierproeven. Een nieuwe ster aan het firmament. Zij volgt de directeur-Dierenbescherming op, Frank Dales, die daar zat voor Jan-met-de-korte-naam. Pro forma-benoeming, zogenaamde erebaan.

De vraag is of de proefdieren iets zullen hebben aan Hameleers. Ook zij heeft een achtergrond in de Dierenbescherming, wat tegenwoordig al geen aanbeveling is. Van dierproeven heeft ze geen benul. Dan werkt ze ook nog in Brussel, als lobbyiste. Of de voorzitter, Herman Koëter, veel aan haar zal hebben, waag ik te betwijfelen. Het beste wat m.i. van deze benoeming gezegd kan worden is dat ze slechter had kunnen uitvallen.

European Animal Research Association (EARA)

.De ‘European Animal Research Association’ (EARA) is een communicatie en belangenorganisatie met de missie om de interesse in biomedisch onderzoek en de ontwikkelingen in de gezondheidszorg in Europa te behouden. 
-

De oprichting van EARA volgde nadat wetenschappers erkenden, dat er een behoefte aan een openbaar informatie platform in Europa bestaat, waar burgers en journalisten meer over de feiten en het nut van dierproeven kunnen leren. 
-

Door juiste en op bewijs gebaseerde informatie over de voordelen van biomedische dierproeven te bieden, wil EARA het publiek informeren, voorlichten en samenbrengen, om zo het onderzoek te steunen en een open debat over het makkelijker maken van het gebruik van dieren voor wetenschappelijk onderzoek. De missie van EARA besteedt vooral aandacht aan:

• Betere informatie en voorlichting van het publiek over de blijvende noodzaak voor het humane gebruik van dieren in biomedisch onderzoek en de voordelen daarvan.
• Coördinatie van nationale en internationale inspanningen door het aanspreken van EU politici, om een gunstig klimaat voor dierproeven te creëren.
  • Leiden van pan-Europese initiatieven om de druk tegen te gaan op de toevoer van proefdieren en op de noodzaak van een vergunning om met proefdieren te mogen werken in het onderzoek
• Steunen van de inspanningen van dierproef faciliteiten, om goederen en services te verkrijgen, die nodig zijn om nieuwe medicijnen en behandelingen voor mens en dier te ontdekken en ontwikkelen.

(...)

EARA wordt ondersteund door cruciale belangenorganisaties uit Italië en Duitsland en werkt samen met partners om een oplossing te vinden voor het afnemende aantal van transportbedrijven, die bereid zijn om laboratoriumdieren te transporteren. 

EARA werkt proactief met de media samen om een positieve verslaggeving over deze onderwerpen te bereiken en om schadelijke propaganda en campagnes door dierenbeschermers in de media en elders tegen te gaan.

***

Commentaar

EARA wordt in ons land vertegenwoordigd door de beruchte Stichting Informatie Dierproeven, die (deels) gesubsidieerd wordt door de overheid.

Ja ja , dat kan in Nederland anno 2016.
-

Het doet goed te lezen dat erkend wordt dat acties tegen Air France/KLM resultaat hebben gehad. Ze zouden met kracht voortgezet dienen te worden.

-

De namen van de bestuursleden zijn (uiteraard) geheim.

List en Bedrog zijn op dit gebied het handelsmerk, zoals ook bovenstaande tekst duidelijk kan maken. 

De strategie is helder en verdient navolging: vijf minuten per week vrijmaken om dierproeven in de media aan de kaak te stellen. 

-
 EARA formuleert het zo:

"We invite everyone to join the SAN and take five minutes each week to challenge mis-information about animal research in order to have a greater impact on public opinion and help unite forces to uphold the benefits of biomedical research." 

Website: http://eara.eu/nl/over-ons/ 

Vaccins en dierproeven

Stelling: Voor het ontwerpen van een vaccin is een diermodel nodig.

Dit stelt bijvoorbeeld Jaap Goudsmit, bekend Nederlands viroloog en aidsonderzoeker. Het immuunsysteem is in een reageerbuis niet na te bootsen. En omdat er geen diermodel is voor aids, is er daardoor ook geen aidsvaccin, ook niet na 25 jaar onderzoek. Zo worden apen niet ziek van het virus.

Er is ook geen geneesmiddel tegen deze ziekte, hooguit aids’remmers’, met vervelende bijwerkingen.

In de 50-er jaren van de vorige eeuw werd een vaccin gemaakt tegen polio. Zelfs twee! Het eerste door de Amerikaan Ionas Salk, het tweede, 'verbeterd',  enkele jaren later door zijn landgenoot Albert Sabin. Naar verluidt kostte dit het leven aan (tenminste) 4.500 Java-apen. Het vaccin heeft daartegenover miljoenen mensen de verlammingsziekte bespaard, en doet dat nog steeds.

Toch is de vraag zoals altijd of de bovengenoemde stelling juist is.

Het poliovaccin is een fraai voorbeeld. Het vaccin van Salk is veiliger dan dat van Sabin, doordat het een geïnactiveerd virus bevat. (Sabin ontwierp een verzwakt, 'levend' virus.) Niettemin werd de vinding van Salk kritisch ontvangen, vooral door zijn collega’s. Het bracht hem ertoe zichzelf, zijn vrouw en hun drie kinderen met het vaccin te injecteren! Zij werden niet ziek. Salk werd de held van de natie.

Iedere onderzoeker erkent dat een diermodel geen garantie is voor de werkzaamheid van een geneesmiddel of vaccin. Precies daar zit ‘m de kneep. Want hoe dan ook, vroeg of laat, zal het toegediend moeten worden aan de mens. Bij het vaccin zelfs aan de gezonde mens! Dat is het verschil met het geneesmiddel: hier zijn patiënten voorhanden die willen genezen en een middel doorgaans graag zullen accepteren.

Het lijkt er dus op dat dierproeven uitsluitend bedoeld zijn om het risico te verkleinen. Met andere woorden: een diermodel is NIET nodig om een vaccin te ontwerpen. Salk slaagde erin het virus te inactiveren, door het te drenken in formaldehyde, en het daaruit weer te destilleren.

N.B. Het Nobelcomité vond maar dit geknutsel - geen Nobelprijs waardig!

Het is vervolgens zonder dierproeven zeker wel een groot risico om na injectie met het vaccin aan het poliovirus blootgesteld te worden, te meer daar er nog altijd geen geneesmiddel tegen bestaat. 
Overigens is geen enkel vaccin 100% betrouwbaar - ook niet op basis van dierproeven.

Griep is een ander voorbeeld. Een geneesmiddel is er niet tegen, en een vaccin ook niet echt. Gebruikelijke proefdieren als knaagdieren zijn voor dit vaccinonderzoek niet geschikt. Uiteindelijk is men – t.w. de beruchte Ab Osterhaus – in het dierenrijk terecht gekomen bij de ... fret! Een werkelijk effectief griepvaccin levert dit niet op. Men slaat er elk jaar maar een slag naar, en stelt zich ermee tevreden dat slechts een klein percentage van de gevaccineerden beschermd is. Je kunt dus evengoed de griep krijgen met dit vaccin, maar het is natuurlijk wel een ander soort risico dan dat op polio. Dat maakt het m.i. des te kwalijker om hiervoor bijvoorbeeld fretten te misbruiken.

Wat zeer ernstige ziekten als polio betreft is de afweging om proefdieren te misbruiken, niet gemakkelijk, zeker maatschappelijk niet.

Esther Ouwehand

 

Esther Ouwehand

 

hervat maandag 17 oktober a.s. haar werkzaamheden als Kamerlid.

 

Afwezig geweest ‘wegens ziekte’ vanaf 17 november 2015.