Meisjes zijn niet bèta-dom

Meisjes zijn niet bèta-dom

Onder bovenstaande titel publiceert Marianne Joëls 17 korte teksten over de hersenen in het dagelijks leven. In tien bladzijden, onder de titel ‘Verschillend en toch gelijk’, bespreekt zij de vraag of meisjes in het algemeen minder pienter zijn dan jongens, in het bijzonder op het gebied van rekenen en wiskunde. Fysiek blijken de hersenen van mannen gemiddeld ruim 100 cc groter dan van vrouwen.

Hieruit mag je echter niet afleiden dat “vrouwenhersenen minder geschikt zijn voor het oplossen van wiskundige problemen.” (blz. 117)

Vijf bladzijden verderop zijn we nog net zo ver als in het begin. De vraag blijft of de verschillen leiden tot mindere prestaties in de bètavakken bij vrouwen. Maar op blz. 121 is het dan toch zover: “Meisjes zijn niet van nature slecht in wiskunde.” Waarschijnlijk gebruiken ze hun hersens wel anders.

Hoe komt Joëls nu tot dit inzicht? Wel heel eenvoudig: uit een epidemiologisch onderzoek onder 280.000 kinderen in Amerika, gepubliceerd in 2009, kon geen enkel statistisch verschil in de wiskundeprestaties worden aangetoond tussen jongens en meisjes. Niks hersenonderzoek (‘neurobiologie’), gewoon kinderen wat vraagstukjes voorleggen.

So far so good. Maar nu komt het. Twee voorafgaande bladzijden – blz. 117-119 – wijdt Joëls aan proefdieronderzoek. Dat is gebruikelijk, schrijft ze: “Neurobiologen grijpen voor het beantwoorden van hun vragen altijd meteen naar een simpel proefdier dat model kan staan voor de mens”.

Dus wordt de vraag: hoe doen muizen, maar ook ratten, het op school? Helaas, daar komt zij niet achter. Ze komt niet verder dan te stellen dat, heel algemeen, “vrouwelijke proefdieren over het algemeen vrij goed presteren in ruimtelijke leertaken.”

Wiskunde gereduceerd tot ruimtelijk inzicht. En we houden nog wat slagen om de arm: “over het algemeen, vrij goed.” (blz. 118)

Wat de betekenis van dit soort dierproeven is, is een raadsel. Welk normaal mens wil dit weten? Welk belang van de dieren is hiermee gediend? Verspilling van tijd en geld niet alleen. Je mag het geen sadisme noemen, maar immoreel misschien toch wel? Losgeslagen wetenschap? 

*** 

.Prof. dr. Marianne Joëls is hoogleraar Neurowetenschappen in het Rudolf Magnus Instituut van de Universiteit Utrecht / UMC Utrecht en tevens is zij voorzitter van Neuroscience & Cognition Utrecht. De boeken 'Meisjes zijn niet bèta-dom' en ‘Een zeepaardje in je hoofd’ zijn van haar hand. Hierin verhaalt zij op zeer persoonlijke, originele én wetenschappelijke wijze over de werking van de hersenen in het dagelijks leven.