Commissie Biotechnologie bij Dieren: symposium d.d. 13-11-2009

Aanwezig waren 88 personen, waaronder de meesten uit de Biotechnologie, de farmaceutische industrie, enkele Proefdierdeskundigen, enkele DEC- en LNV-leden, 1 lid van de Vissenbescherming en 2 van Proefdiervrij (M. Zuidgeest en drs. A. Janssens) en drs. H. Lommers, de bekende dierenarts van de t.v., die zich nu bezighoudt met Nanotechnologie en omgeturnd is.
Er werden 4 lezingen gehouden, die eigenlijk alle het ontstaan, het functioneren en het beeïndigen van de CBD beschreven. Voormalig minister van LNV, Braks deed de inleiding. Zijn stelling: “genetische modificatie is onontbeerlijk om de wereldbevolking te voeden, voor Nano-techniek èn voor biometrisch onderzoek.”

Lezing 1. Prof.Dr. E. Schroten (voorzitter CBD)
De maatschappelijke zorg omtrent dierproeven is sinds de jaren negentig afgenomen. De discussies, die bij de CBD plaatsvinden, gaan uitsluitend nog over Biotechnologie bij dieren. Hij is er een voorstander deze hoorzittingen af te schaffen en in plaats hiervan publieke debatten te organiseren. In de 2e Kamer wordt er weinig over Biotechnologie voor dieren besproken; het gaat bijna uitsluitend over voeding en planten.

Het gevaar bij afschaffing van de CBD bij overdracht aan de DEC’s kan het volgende betekenen:
- De DEC’s zijn niet ingespeeld op de veelheid van aanvragen (de caseload is te zwaar, maar de bemanning kan wel uitgebreid worden). Bovendien hoe ziet de CBD het voor zich wanneer er over elk geval een maatschappijk debat ontstaat? En wie neemt hieraan deel en op welke manier? In het algemeen is het publiek niet te porren als het gaat om ethische discussies bij dieren.

Anna: Het lijkt mij dat het CBD een oude schoen weggooit voordat ze een paar nieuwe hebben gekocht. Persoonlijk denk ik niet dat het er beter op wordt. Ik denk dat er wel zeker kans bestaat dat ze de onderzoeken met embryo’s, ongewervelden en muizen vergunningvrij gaan maken, omdat dit 90% betreft van alle aanvragen. Zoals voorgesteld in een voorstel van 2005. Aanvragen met embryo’s tot 5 dagen oud, ongewervelden en muizen zouden vrijgesteld worden van vergunningen!
Het is niet onverstandig er scherp op toe te zien dat in het nieuwe systeem dit niet alsnog gebeurt.
De enigszins preventieve werking die het CBD nog had, valt dan ook helemaal weg. Onderzoekers moeten nu nog hun aanvragen goed onderbouwen en rekening houden met de ‘eisen’ van het CBD.

lezing 2 prof. Dr. H. Zwart, hoogleraar Wijsbegeerte en Natuurwetenschappen aan de Universiteit van Nijmegen
Hij sprak over positie van de morele waarde van het dier in Nederland en wereldwijd. Is het nog belangrijk dat Nederland een eigen visie hierover heeft? Ook benadrukte hij, net als zijn voorganger, dat de Nederlander – met name de nieuwe generatie- minder moeite heeft met Biotechnologie. Het was duidelijk dat hij een voorstander was van de “biotechdieren”. Een site die je beslist moest raadplegen: www.genpets.com Hij stipte een aantal mogelijkheden aan om muizen te ’modificeren’, zoals de giant mouse, de oncomouse en de oormuis.

Lezing 3: Prof. Dr.ir. G. de Vries (van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid).

Hamvraag: Is het gebruik van dieren voor innovatie en onderzoek verantwoord?

De CBD werkt altijd met 4 vragen:

- 1) werkt het (doelmatigheid), 2) past het: (uitvoerbaarheid/competenties), 3) mag het? (regelgeving), 4) hoort het? (etisch verantwoord).

Bij 1) en 2) heb je te maken met innoviteiten die vaak mislukken, evenals maatschappelijke experimenten.
Bij 3) heb je te maken van genetische manipulatie (gmo’s) en
bij 4) tussen de keuze goed en kwaad (moraal) en tussen kwaad of nog erger (ethiek; dit is eigenlijk een tragische keuze tussen 2 kwaden). Over dit laatste wijdt hij verder uit in zijn artikel. Genetische manipulatie is eigenlijk het minst kwade volgens hem, want het andere –het nalaten hiervan- is nog erger. Want dan stagneert belangrijk medisch onderzoek.
Ook werd gesteld m.b.t. punt 4 dat –indien de burger (consument) met deze probleemstellingen te maken krijgt- deze niet in staat zal zijn een weloverwogen keuze te maken. Er zal dan alleen gekeken kunnen worden of het formulier op de juiste wijze is ingevuld. 1) en 2) moeten zo wie zo door deskundigen beantwoord worden.
Het zal uiteindelijk door de politiek beslist moeten worden hoe te handelen.

Anna: Het is hier zaak dat de Partij voor de Dieren en andere politici die zich hard maken voor dieren, zoals Krista van Velzen, erbij betrokken zijn. Het spreekt voor zich dat Proefdiervrij ook hierin een cruciale rol kan en moet spelen. Het is te hopen dat de regerende rol van de CDA en van de Christenunie dan is uitgespeeld.

Lezing 4 Mr. J.P. Hoogeveen, Directeur-Generaal van LNV
Onderwerp: Het beleid van de LNV over de laatste 15 jaar en visie op de toekomst voor wat betreft beleid.

Hij stelde dat de persoonlijke moraal altijd vervuild wordt door andere belangen

Anna: Ook de CBD leden zijn geen uitzondering hierop; welke belangen (eigen voordeel) hebben zij? En wat te denken van het belang van de machtige farmaceutische industrie (macht/geld) en die van de wetenschappers (erkenning/publicaties)?

Een paar vragen kwamen aan de orde:
• is de ethische aanvaardbaarheid bereikt? Ethisch aanvaardbaar voor wie? Voor dierenwelzijnsleden is die al lang bereikt.
• Waar is het einde?; er is nog veel potentie (is dit niet een hypothetische vraag, want voor wetenschappers is er geen einde)

Conclusie-Anna:
Het is duidelijk dat we hier niet met asceten te maken hebben. Deze mensen onderscheiden zich niet van het merendeel van de Nederlandse bevolking. Voelen zich niet bezwaard over wat ze eten (kiloknaller, foie gras), gezondheidszorg (helaas ten koste van proefdierenleed, maar ja, het is nodig), bont, circussen met wilde dieren of (drijf)jacht. Weliswaar hebben deze mensen wat meer geestelijke bagage, maar er ontbreekt iets: hun geweten.
Toch als je de rapporten goed leest, zie je dat hun geweten wel degelijk van zich laat horen. Alleen proberen ze dit vervolgens weg te argumenteren.
Tijdens de vragenronde begon een van de aanwezigen spontaan over het doen van proeven op dieren te vertellen. Er was hem niets gevraagd hierover. Collega Esther zei dat wanneer iemand spontaan ergens over begint, hij zich waarschijnlijk schuldig voelt.

Ik wilde tijdens deze vragenronde van de Commissie weten of ze al concrete plannen hadden nadat het CBD ter ziele was. En of er een garantie kwam dat niet gemakshalve –om veel werk en tijd te besparen- de proeven op muizen vergunningvrij zouden worden. Ik ben van mening dat ze wel zeker een idee hebben hoe het verder moet, maar dit niet aan de grote klok willen hangen. Ik kreeg dan ook een bijzonder vaag antwoord..
Verder heb ik aangegeven dat ik van mening ben dat dit hele symposium slechts een lofzang is op het functioneren van de CBD de afgelopen 12 ½ jaar en dat ik ervan overtuigd ben dat de aanwezigen zich over 20 jaar diep zullen schamen over wat hier in Nederland allemaal gebeurt.