Vegetariërs, plantensterolen en Becel Pro-activ

|Antwoorden van Unilever (Becel) op de vragen die door Foodwatch zijn gesteld|

1. Hoe hoog is de jaarlijkse omzet (in Nederland en wereldwijd), van Becel pro.activ?

We geven geen commentaar op omzet.

2. Wat heeft u gemotiveerd het merk "Becel pro.activ" te noemen en wat heeft het de consument te bieden?

Becel pro-activ is een voedingsmiddel dat uitsluitend is bedoeld voor mensen die hun cholesterol actief willen verlagen als onderdeel van een gezonde voeding met voldoende groente en fruit en een gezonde leefstijl. Consumenten die hun cholesterolgehalte verlagen met Becel pro-activ zijn actief met hun gezondheid bezig. 

Becel pro-activ bevat plantensterol. Het is aangetoond dat plantensterolen het bloedcholesterol verlagen. De inname van 1,5-2,4g plantensterolen per dag kan het cholesterol met 7 tot 10% verlagen na 2 tot 3 weken. Een hoog cholesterolgehalte is een risicofactor voor de ontwikkeling van coronaire hartziekten. Hiervoor bestaan meerdere risicofactoren en de verandering van een van die factoren kan al dan niet een heilzaam effect hebben.

3. Is Unilever op de hoogte van het feit dat het dan wel is aangetoond dat plantesterolen de cholesterolwaarden verlagen, maar niet dat dit het risico op hart- en vaatziekten verlaagt, iets wat ook de EFSA onderschrijft? Zo ja, wat is uw standpunt t.a.v. dit gegeven?

Het cholesterolverlagend effect van Becel pro-activ is bewezen in meer dan 45 onderzoeken en is onomstreden. Wetenschappers zijn het er over eens dat een verlaging van het verhoogde LDL cholesterol het risico op coronaire hartziekten velaagt. Dit wordt tevens onderschreven door o.a. de European Food Safety Authority (EFSA) en vormt de basis voor de goedgekeurde ziekterisicoreductieclaim voor plantensterolen.

4. Zowel de EFSA als verschillende (Duitse) consumentenorganisaties geven aan dat dit product uitsluitend geschikt is voor consumenten met een verhoogd cholesterol gehalte. Wat vindt u van deze context, gezien uw communicatie over dit product?

Vanaf het allereerste begin zijn de Becel pro-activ producten  ontwikkeld voor mensen met een verhoogd cholesterolgehalte. Hier is de communicatie ook op gericht. Wij voldoen aan de relevante EU-wetgeving waaronder de wetgeving op het gebied van labelling. Zo wordt op de verpakking aangegeven dat het product uitsluitend bedoeld is voor mensen die hun cholesterolgehalte willen verlagen.

5. Bent u op de hoogte van het feit dat circa 45% van de consumenten die Becel pro.activ nuttigen niet onder de doelgroep vallen? Zo ja, wat is uw standpunt t.a.v. dit gegeven? Hierbij valt te denken aan partners en kinderen (zonder hoge cholesterolwaarden) van consumenten die het product gebruiken om hun cholesterolwaarden te verlagen.

De relevantie van deze vraag is voor ons niet duidelijk omdat het hier Duitse gegevens betreft. Vanuit Nederlands GFK continue consumentenonderzoek weten we dat we sterk zijn oververtegenwoordigd bij ‘empty nesters’ en gepensioneerden en zijn ondervertegenwoordigd bij gezinnen met kinderen. Op basis van volumedata bij deze laatste groep kunnen we vaststellen dat het product in de gezinnen niet door alle gezinsleden wordt gebruikt. Het feit dat de prijs van Becel pro-activ hoger ligt dan die van margarine zonder plantensterolen speelt hierbij een rol.

Daarnaast is het zo dat EFSA alle beschikbare data over de consumptie van plantensterolen in 2008 heeft bekeken. Toen was er geen reden tot zorg m.b.t. het feit dat producten gegeten zouden worden door mensen die niet binnen de doelgroep vallen.

EFSA merkte hierbij op: ‘Ter geruststelling, de consumptie onder kinderen onder de 5 jaar, is lager dan 1% van het totaal aantal consumenten” ( Ref: EFSA/DATEX 03, A report from the Data Collection and Exposure Unit in Response to a Request from the European Commission, The EFSA Journal (2008) 133, 1-21)

6. Hoe beoordeelt u de potentiële gezondheidsrisico's voor mensen (en kinderen) die niet aantoonbaar verhoogd Cholesterolgehalte en hebben nog steeds dagelijks "Becel pro.activ" consumeren?

Becel pro.activ verlaagt aantoonbaar het LDL cholesterol gehalte en heeft geen impact op het niveau van het (gunstige) HDL cholesterol. Dit geldt ook voor mensen met ‘normale’ cholesterolwaarden, ook al vallen zij niet binnen de doelgroep van Becel pro.activ. Het verlagen van het LDL bij deze groep mensen zal geen gezondheidsrisico met zich meebrengen.

7. Een aanzienlijk deel van de consumenten die WEL in de doelgroep (41%) vallen behandelt het verhoogde cholesterolgehalte ook door middel van medicatie. Slechts een derde van die groep heeft het gebruik van de producten echter met de arts afgestemd. Wat vindt u van deze context?

Op de verpakking staat vermeld dat consumenten die Becel pro.activ combineren met medicijnen, hun huisarts moeten raadplegen. Hierin volgen we de richtlijnen uit de Novel Food Regulation waarin staat: “Op de verpakking dient een statement te staan dat patiënten die cholesterolverlagende middelen gebruiken, dit product alleen dienen te consumeren onder medische begeleiding”.

8. Zoals u weet, worden plantensterolen er van verdacht, het risico op hart- en vaatziekten te verhogen. Dit is bijvoorbeeld gebleken uit deposito's van plantensterolen op de aortaklep die operatief wordt verwijderd bij patiënten met hart-en vaatziekten. Waarom stelt u consumenten niet van dit gegeven op de hoogte?

Wij communiceren hier niet over, omdat deskundigen het erover eens zijn er geen enkele reden voor zorg is.

Recent toonden de resultaten van de meta-analyse van alle relevante onderzoeken over plantensterolen aan dat er geen verband is tussen plantensterolen en een verhoogd risico op hart en vaatziekten. (Ref: März et al. Plant sterols and CVD).

Bovendien, als plantensterolen het risico op hart- en vaatziekten zouden verhogen, dan zou je dit effect ook verwachten in mensen die van nature veel plantensterolen eten, zoals bijvoorbeeld vegetariers. Echter, onderzoeken linken een hogere inname van natuurlijke plantensterolen juist aan een positiever cardiovasculair risicoprofiel.

9. Wat de aanleiding was voor de samenwerking met de Hartstichting en VGZ Zorgverzekeraars? wie heeft het initiatief genomen?

Unilever heeft destijds het initiatief voor samenwerking genomen. In 2003 met de Hartstichting en in 2005 met Zorgverzekeraar VGZ Unilever, de Hartstichting en Zorgverzekeraar VGZ delen een belangrijk deel van hun missie, namelijk dat zij awareness willen creëren t.a.v. de relatie van verhoogd cholesterol  en kans op hart- en vaatziekten.

10. Klopt het dat de Hartstichting financieel gecompenseerd wordt (150.000 euro per jaar) voor deze samenwerking?

De Hartstichting krijgt inderdaad een tegemoetkoming voor de samenwerking. De bedragen zijn te vinden in de jaarverslagen van de Hartstichting.

11. Zijn er aanvullende voordelen gehaald uit deze samenwerking, zoals; meer omzet?

Unilever steunt de Hartstichting bij het uitvoeren van voorlichtingsprojecten, b.v. awareness t.a.v. de relatie tussen hoog cholesterol en kans op hart- en vaatziekten vergroten en een gezonde voeding stimuleren.

12. Is het niet misleidend dat de samenwerking tussen de Hartstichting en Becel de veiligheid en effectiviteit van dit product ten onrechte onderschrijft?

De veiligheid van producten met plantensterolen is beoordeeld en goedgekeurd door de Europese Gemeenschap onder Verordening 258/97 (Novel Foods). Het cholesterolverlagende effect van Becel pro.activ is bevestigd in meer dan 45 wetenschappelijke onderzoeken en is onomstreden.

In 2003 heeft er een internationale workshop plaatsgevonden, waarbij de veiligheid van plantensterolen is besproken en waarvan de resultaten zijn gepubliceerd. (Katan, 2003). Aandachtspunten waren o.a. de daling in beta-caroteen waarden en de toename van atherosclerose bij patiënten met een homozygote vorm van phytosterolemie. Mede op basis van de uitkomsten van die workshop en op basis van gesprekken met Nederlandse deskundigen heeft de Hartstichting besloten de samenwerking met de Unilever aan te gaan.

13. In hoeverre is de “verbeterde receptuur” daadwerkelijk een verbeterde receptuur te noemen, gezien het feit dat er alleen gemodificeerd zetmeel, droge melkbestanddelen, conserveermiddel en extra kunstmatig(e) aroma(‘s) aan de nieuwe variant zijn toegevoegd?

Becel pro.activ geeft ‘verbeterd recept’ aan op de verpakking omdat de hoeveelheid verzadigd vet is verlaagd. Omdat het beleid van Unilever is dat dergelijke teksten nooit langer dan een jaar op de verpakking mogen staan, zal met ingang van week 22 in 2012 de verpakking zonder deze vermelding op de schappen staan.

14. De claim die destijds bij de EFSA is ingediend was gebaseerd op een dosering van 2 gram plantesterol per dag. Waarom wordt op de verpakking echter een inname van 1,5 gram per dag aangehouden?

De range is, zoals goedgekeurd door EFSA, 1.5-2.4 gram sterolen per dag. We adviseren om 6 boterhammen te besmeren met BPA voor een optimale dosis, maar weten dat mensen het moeilijk vinden om 6 boterhammen te eten, vandaar dat we aangeven dat je met 4 boterhammen 1.5 gram sterolen eet, wat ook al een positief effect heeft op het cholesterolgehalte. Dit is in lijn met de goedgekeurde ziekterisicoreductieclaim voor plantensterolen.

15. In 1870 werd margarine geïntroduceerd, en wel met toevoeging van geharde plantaardige vetten, oftewel, transvetten. Pas later werd de schadelijkheid hiervan erkend. Hoewel Unilever inmiddels de samenstelling van haar margarines t.a.v. transvetten heeft aangepast is dit een goed voorbeeld van de risico’s van voortschrijdend inzicht. Hoe kan het dat met de toevoeging van Plantesterol opnieuw een stap is gezet waarvan de lange termijn consequenties nog niet inzichtelijk zijn?

De strenge Europese authorisatie procedures (o.a. de zg Novel Foods procedure) is gericht op het voorkomen daarvan en leidt tot complete veiligheid van producten. Unilever ondersteunt dit van harte.

16. Is Unilever eigenlijk niet in overtreding, gezien het voorzorgsprincipe zoals vastgelegd in artikel 20 van de VERORDENING (EG) Nr. 178/2002 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD? Dit, gezien de context die is geschetst in vraag 5 en 15?

Neen. Zie antwoorden bij vraag 5 en 15.

17. Is het niet veel verstandiger om de gezondheidseffecten van dit product net als reguliere medicijnen te onderzoeken, inclusief het verband met hart- en vaatziekten en vervolgens uitsluitend via de apotheek te verstrekken?

De standaarden waar een gezondheidsclaim en/of een ziekterisicoreductieclaim voor voedingsmiddelen aan moeten voldoen (vastgesteld door de EFSA) zijn heel lastig te behalen. Hierdoor worden veel aanvragen afgewezen, als gevolg van gebrek aan onderbouwing. Zoals hierboven reeds aangegeven is er voor plantensterolen een goedgekeurde ziekterisicoreductieclaim (Verordening EG 384/2010)

18. Zitten er in de vernieuwde Becel pro.active variant nog ingrediënten die niet vermeld staan op de ingrediëntenlijst?

De ingrediënten in Becel pro.activ staan in de declaratie op de verpakking.