Frans de Waal (foto) in de Rode Hoed in Amsterdam. Evenals de vorige keer dat ik hem hoorde spreken was de zaal vol. Dat vraagt om een verklaring want De Waal werkt(e) aan waarschijnlijk het grootste primatencentrum ter wereld. Zonder blikken of blozen liet hij weten dat het Yerkes Primatencentrum in Atlanta 3.500 apen huisvest. Dat is nog iets anders dan het grootste apencentrum in Europa, het BPRC in Rijswijk, dat er ca. 1.200 heeft. Ook op de plaatjes die De Waal laat zien gaat het vrijwel steeds om proeven met apen in kooien.
Dat komt op mij allemaal niet bepaald publieksvriendelijk over. Daarbij treden de proefnemers de dieren ook nog eens tegemoet in steriele labkleding, met lange jassen, gezichtsmaskers, haarnetjes, en handschoenen.
De verklaring voor het enthousiaste publiek is echter simpel. De bezoekers vinden apengedrag leuk. Of het nu in de dierentuin is of in Yerkes: een aap is een aap, en dat blijft leuk. Voor de toeschouwer dan. Overigens werkt De Waal internationaal ook samen met dierentuinen. Deze bioloog is een echte dierentuinman, altijd al geweest, sinds zijn begin in Burgers, Arnhem.
Het woord ‘veldproeven’ kwam precies 1x voor; vermoedelijk bedoelde hij daarmee laboratoriumobservaties buiten de kooi (foto). De Waal is dan ook bijv. geen Shaun Ellis, ‘de Wolvenman’, van wie hij een plaatje liet zien. Je zag en hoorde daarop hoe een wolvenwelp het ‘gehuil’ van Ellis imiteerde; het maakte daarbij uit zichzelf de karakteristieke beweging met de gestrekte hals.
De Waal werkt met ‘apes’ (chimpansees) en monkeys (capucijner apen: kleine apen met een staart; foto onder).Van elke soort heeft hij er 80. Met mannetjeschimpansees doet hij liever geen proeven, want die zijn te weinig coöperatief. Een curieuze beperking.
Na zijn verhaaltje over empathie bij mens en dier was er gelegenheid tot vragen stellen. Daarvan werd ook deze keer ruim gebruik gemaakt. Het viel me op dat De Waal op veel vragen het antwoord schuldig bleef. Hij zei het niet maar het wekte (bij mij) de suggestie dat je zijn boeken maar moest lezen. Meer dan wat daarin staat heeft hij eigenlijk niet te melden.
Niemand vroeg naar zijn mening over de (medische) dierproeven aan het Yerkes, waarvoor ook chimpansees misbruikt werden/worden. Dat was kennelijk ‘de empathie’ voorbij.
Misschien moet er eens een diepgaand onderzoek gebeuren naar zijn gebrek aan empathie. Zijn familieleden ook eens opsluiten om dan te kijken hoe hij reageert.
BeantwoordenVerwijderenS.H.