Honderd Hemeltergende Clichés

Vandaag keert mijn familie van vakantie terug. Op de luchthaven zal de jongere generatie de benen willen strekken, de oudere zal willen dat iedereen bij elkaar blijft, de bagage. Al lopen er geërgerde mensen tussen, er zal veel en over aanzienlijke afstanden naar elkaar geroepen worden.

Een van die geërgerde gezichten zou van mij kunnen zijn.

Het is verleidelijk in het laatste stukje van het seizoen een conclusie te trekken. De stand van het land in een handomdraai geduid. Wij zijn blij en ontevreden tegelijk, begrijp ik uit de onderzoeken. Als dit klopt, als de ander werkelijk de hel is, kan ik me in de uitkomsten vinden – als ik ergens een hekel aan heb, is het wel aan andere mensen.
Tegen het einde van de middag zal mijn familie het erf oprijden – eindelijk weer het eigen toilet. Er zal iets gemakkelijks te eten worden gemaakt, er komt Nederlandse koffie op tafel, het Journaal wordt aangezet, daarna begint het grote bellen.

De telefoongesprekken volgen een vast patroon. De reis krijgt een weinig aandacht, het gebrek aan beenruimte in het vliegtuig, alles gaat zo vlug mogelijk door de gespreksmolen, iedereen wil naar het weer, de warmte.

Beller: ‘Elke dag meer dan dertig graden? Was dat wel uit te houden dan?’

Familielid: ‘Nou, het gekke is: als het hier zo warm is, is het drukkend, benauwd. Maar daar… daar gaat het wel.’

Beller, op een toon alsof hij een wetenschappelijke ontdekking heeft gedaan: ‘Ja, dat komt door de vochtigheid, hè. Het is daar veel droger.’

Familielid: ‘Ja, klopt, je hebt daar echt een andere warmte.’

Waarom vertellen mensen elkaar altijd dezelfde verhalen? Het heeft me altijd verbaasd, en ook een beetje beangstigd, al is de enige verklaring die ik ervoor kan bedenken: het dient de geruststelling, de wereld is groot, het leven onbegrijpelijk, de andere warmte vormt daartegen een bezwerende formule.

Met vrienden heb ik eens de aanzet gemaakt voor een verzameling verhalen die mensen elkaar altijd vertellen. Als u dergelijke verhalen kent, wilt u ze misschien wel onder dit stukje achterlaten. Verklaringen zijn ook welkom. Publiceren we na de zomer Honderd Hemeltergende Clichés.

Een van mijn vrienden besloot een mailtje eens als volgt: ‘Buigend, zich achterwaarts verwijderend.’ Daaronder zijn initialen, in kleine lettertjes.

Peter Middendorp