AAP: jaarverslag

I. Okko Reussien

Ik heb Okko Reussien, de stichter van AAP, nog gekend. Hij kwam op mijn school om de leerlingen te vertellen over het feit dat een aap geen huisdier is. Ik had niet de indruk dat de leerlingen dat idee overigens hadden. Maar hij had dan ook een aapje bij zich. Ook ben ik nog wel eens in de opvang geweest in Amstelveen, maar na de verhuizing naar Almere en het aantreden van David van Gennep ben ik het contact verloren. Reussien is niet oud geworden, overleed in 1995. Zijn vrouw is als erelid van het bestuur nog steeds bij AAP betrokken.

II. Dierentuin

Het jaarverslag gaat vooral over het bedrijf AAP, niet of nauwelijks over de dieren. Dat is niet altijd even interessant. personeel (ziekte; verloop; salariëring), fondsenwerving, etc.

De stichting is sterk gericht op expansie. De 50-jarige Van Gennep lijkt als bioloog een beetje uitgekeken te zijn en heeft nu meer lol in zakendoen. Het aantal betaalde medewerkers bedraagt 73 (58 fte), het aantal vrijwilligers 100 (25 fte). Er is veel verloop. AAP slaagt er in het algemeen niet in mensen langer dan een jaar of vijf aan zich te binden. Dat is niet vreemd; de organisatie biedt een beperkt carrièreperspectief. Totale personeelskosten bijna 2,5 miljoen euro.

De stichting heeft geen winstoogmerk. Ze hield niettemin ruim 1,5 miljoen euro over.

Hoewel AAP zich vooral op Europa richt, zijn er ook projecten daarbuiten. In Oeganda plantte AAP 3 ha bomen, ‘als compensatie voor onze CO₂  uitstoot.'
Een project in Indonesië is beëindigd. Dat in Malawi loopt nog.

Het is niet meteen duidelijk waar je AAP als bedrijf moet plaatsen. Naar mijn mening heeft het nog het meeste weg van een kleine dierentuin. De ‘Apeneilanden’ kunnen bijv. gerelateerd worden aan die in de Apenheul.

Het moet wat z’n opvang betreft dan ook voldoen aan de Dierentuinrichtlijn van de overheid, en het is ook ‘geassocieerd’ met de Europese Ver. van Dierentuinen (EAZA). Het werkt samen met deze instellingen, met de bedoeling daar apen, maar ook andere dieren, onder te brengen. Genoemd worden dierentuinen in Saarbrücken, Veszprem (Hongarije), in Polen en elders.

Wat je ziet bij AAP is de beweging van buiten naar binnen, en van binnen naar buiten. Dat wil zeggen dat dieren uit het buitenland naar de opvang in Almere worden gebracht om, na enige tijd, weer per vrachtwagen naar een buitenlandse dierentuin te worden vervoerd.

Dat betekent dus dat een dier dat gered is door AAP, vervolgens ondergebracht wordt in een parkje om daar de rest van zijn leven door te brengen. Zelfs met een stadsdierentuin als Artis worden zaken gedaan; dat is toch wel om je kapot te schamen.

Het dierentuinkarakter wordt nog versterkt door het voornemen, ook grote katachtigen te gaan ‘opvangen’.

Een analyse van, laat staan een kritische visie op het verschijnsel ‘dierentuin in Nederland’, waar toch grote behoefte aan is, hoef je dan ook van AAP niet te verwachten. Diplomatiek verwoordt Van Gennep het zo: ‘Dierhouderijen op niet ideële basis kunnen negatief in de belangstelling komen. Om die reden wil AAP ‘Associate member’ zijn en blijven’. (i.p.v. full member van EAZA)

Een laffe opstelling, die bovendien ten koste gaat van het dierenwelzijn in het algemeen.

De grens is het circus: daar herplaatst Van Gennep geen dieren. Integendeel, AAP bestrijdt het fenomeen juist, door middel van een samenwerking met Wilde Dieren De Tent Uit. (WDDTU) Maar pas op: stichting AAP heeft zich er enigszins van losgemaakt door er de verenigingsvorm aan te geven. Het levert nog wel een bestuurslid – voor wat dat waard is. Van Gennep over WDDTU: ‘AAP loopt het risico als coalitiepartner te worden gezien als actievoerende organisatie’.

Ja ja, heel riskant allemaal, opkomen voor dierenwelzijn.

Dit is een algemeen kenmerk van AAP, waar het sterk de nadruk op legt: GEEN ACTIVISME. De mentaliteit is sterk conservatief; vrouwen en kinderen eerst.

In de samenwerkingstabel vind je dan ook, onder het hoofd: Risico’s:

–        ‘Geen extreme standpunten’ (over WSPA en CDON).

–        De Engelse collega-organisatie Born Free voert ‘ook campagne tegen dierentuinen’. Niet positief, volgens Van Gennep.

–        Over IPPL (Int. Primate Protection League): ‘sterk actiematig actief (…) echter zeer gerespecteerd.’

Nee, dan de Eurogroup for Animals, een schimmige organisatie in Brussel. Van Gennep daarover: ‘Eurogroup zal als coalitie eerder het compromis zoeken dan de confrontatie.’

Is er toevallig  i e m a n d  die een beeld heeft bij de Eurogroup?!

AAP zelf gaat ieder risico om vuile handen te maken uit de weg. Des te merkwaardiger is deze opstelling als je weet dat de stichting geen zakelijke sponsors ambieert. Het wil vooral afhankelijk blijven van bijdragen van particulieren!

III Beleid

Gesticht in 1972 bestaat AAP over vijf maanden dus 40 jaar. Je kunt je afvragen wat we er nu mee zijn opgeschoten, zelfs als je alleen de periode-Van Gennep neemt, ca. 20 jaar. De berberaap, waarmee AAP veel bemoeienis heeft en had, staat op uitsterven. Dat heeft AAP dus niet kunnen voorkomen. De illegale import van berberapen gaat zelfs nog onverminderd door.

Je vraagt je dan ook af als je leest dat AAP doet aan ‘beleidsbeïnvloeding’, over wat voor beleid het dan eigenlijk gaat.

Er is kritiek op het ministerie van LNV/EL&I, maar als je tientallen jaren lang geen poot aan de grond krijgt, onder geen enkele regering, heeft het dan zin om voor nog eens 40 jaar te tekenen?!

De ‘grap’ is zelfs dat België verder is dan hier. Het kent een positieflijst van gehouden dieren, dus dieren die zonder vergunning gehouden mogen worden. In Nederland wordt daar al vele, vele jaren over gediscussieerd.

IV. Primadomus

Primadomus, het landgoed van AAP in Spanje, is sinds eind 2009 dan toch gerealiseerd en dat is op zich een felicitatie waard. Het vreemde is echter dat er maar achttien apen verblijven – op 45 ha! (vgl. Burgers dierenpark Arnhem)

Er wordt niet uitgelegd hoe dit zit. In Almere waren eind 2010 maar liefst 166 primaten (en 79 andere zoogdieren). Het heeft er dus alle schijn van dat Van Gennep de dieren primair onderbrengt in een dierentuin en ze alleen in noodgeval de ruimte geeft in Primadomus.

We lezen dan ook in overeenstemming daarmee: ‘De ambities voor Primadomus zijn verschoven van een Life Time Care Center – zoals bijv. Het Beloofde Varkensland van Dafne Westerhof (BW) – naar een vestiging van AAP in Zuidwest-Europa.’ Wie het begrijpt mag het zeggen.

Beetje jammer tenslotte is dat Van Gennep wel veel maar net niet alle minder diervriendelijke figuren en instellingen buiten de deur heeft kunnen houden. Ik noem Berry Spruyt, en de accountant van PricewaterhouseCoopers; laatstgenoemde beloonde de vorige Artisdirecteur met €12.500 ! (IJ-prijs) Hoe koosjer de ING-bank is weet ik niet.

Het is zeker geen slecht jaarverslag maar het laat wel nogal wat vragen open.