Milieu en menselijke maat

Een van de collega’s wijst erop dat volgens een buitenlands rapport Italië en Spanje over 50 jaar woestijn zullen zijn, t.g.v. de opwarming van de aarde. Deze collega vindt het kennelijk wel opportuun dat Partij voor de dieren zich als Milieupartij afficheert.
Ik blijf het daarmee oneens. Welzijn van dieren dient m.i. voorop te blijven staan; secundair het milieubelang.

Het nieuwe element in de discussie is (misschien) de periode van 50 jaar. Voor ouders die nu een baby hebben of verwachten een relevante periode. Maar niet bijvoorbeeld voor mensen als Salomon Kroonenberg; zie zijn boek De menselijke maat.



Wij mensen kijken door een zo nauw sleutelgat naar de tijd dat we denken dat het klimaat nu pas voor het eerst verandert, en dat het niet meer zal gebeuren als we in de toekomst maar braaf zijn. Maar alle rampen waar we nu bang voor zijn hebben in het verleden al eens plaatsgevonden, en zelfs nog wel grotere, door natuurlijke oorzaken. En we moeten niet alleen vooruitkijken tot het jaar 2100 zoals de meeste klimaatmodellen doen; dat is de toekomst gemeten met de menselijke maat. Natuurlijke processen als klimaatverandering, zeespiegelstijging, aardbevingen en vulkanische erupties fluctueren in veel grotere tijdschalen. Als je kijkt tot het jaar 10000 zie je de huidige veranderingen in een heel ander perspectief, zo betoogt dit boek. Wie zoals Al Gore zegt: 'we might lose the earth', ziet niet dat alles wat nu gebeurt, ook de recente opwarming van het klimaat, vanuit het standpunt van de aarde business as usual is. Wie zegt dat de aarde er aangaat, bedoelt niet de aarde, maar zichzelf, de mensheid. Dat is een kleinzielig antropocentrisch wereldbeeld dat geen recht doet aan het feit dat de mens voor de aarde, zoals Mark Twain het zegt, niets meer is dan het likje verf op het topje van de Eiffeltoren.
Een interessant en ook wel spannend boek over het begrip tijd en dan met name het vooruit kijken in de tijd: hoe lang duurt duurzaamheid, wanneer komt de volgende ijstijd etc. Het toont dat het ontrafelen van bijv. klimaatsveranderingen niet zo eenvoudig is en dat de achterliggende natuurkundige drijfveren niet zo eenvoudig zijn. De grote drijfveren zijn kosmisch en cyclisch van aard; ze zijn af te leiden uit de variaties in zonne-energie, die de aarde ontvangt in samenspel met de baan van de aarde om de zon en de stand van de aardas. De daaruit berekende parameters van de Servische wiskundige Milankovic laat tijdseenheden zien van een grotere orde dan men zich menselijkerwijs kon voorstellen. In het boek wordt een verscheidenheid aan geologische onderwerpen behandeld met betrekking tot processen als klimaatsveranderingen, aardbevingen en vulkanische erupties. Veel van deze mechanismen kunnen nog niet worden verklaard; het verband met de regelmatig optredende zonnevlekken bijv. is onduidelijk. De auteur is hoogleraar geologie aan de TU Delft. Deze herziene en uitgebreide druk bevat een epiloog (8 p.) met aanvullingen en nieuwe inzichten en een nawoord. Met zwart-witillustraties en register. Bekroond met de Eureka-prijs 2007 voor het beste non-fictieboek.