De zorg in Nederland is goed. Het kan echter altijd beter. De Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH) zoekt constant naar mogelijkheden om patiënten nog betere zorg te geven. Daarom is de NVvH bezig met een stappenplan voor het opstellen van normen voor chirurgische behandelingen.
Daarmee is voor iedereen helder wat nodig is om behandelingen met de hoogste kwaliteit uit te voeren. Momenteel zijn de normen voor een aantal behandelingen vastgesteld in de ‘Normering Chirurgische Behandelingen, versie 1.0’. Er wordt hard gewerkt aan kwaliteitsnormen voor meer chirurgische behandelingen. Naar verwachting worden deze in de loop van het jaar in stappen bekend.
Specialisatie in chirurgie-opleiding
Goede chirurgische zorg begint bij de opleiding van chirurgen. In de onlangs gestarte nieuwe opleiding worden chirurgen in de laatste twee jaar van dezesjarige opleiding tot één van de deelspecialismen opgeleid zoals vaat-, long-,kanker-, trauma-, kinder of maagdarmlever-chirurgie. Na die opleiding zijn ze daardoor algemeen chirurg met een speciaal aandachtsgebied waarvoor ze extra kennis, vaardigheden en ervaring hebben.
Vier categorieën chirurgische behandelingen
Bij het opstellen van de normen zijn alle chirurgische behandelingen ingedeeld in vier categorieën:
1. Chirurgische behandelingen waarvoor alleen kwalitatieve eisen zijn opgesteld: bijvoorbeeld de behandeling van kankertumoren van het binden vetweefsel
2. Chirurgische behandelingen van aandoeningen die relatief weinig voorkomen zoals een verwijde buikaorta en longkanker. Naast kwalitatieve eisen moet een instelling jaarlijks minimaal 20 behandelingen doen om voldoende ervaring te hebben.
3. Chirurgische behandelingen van aandoeningen die relatief vaak voorkomen zoals borst- en darmkanker. Naast kwalitatieve eisen moet een instelling jaarlijks minimaal 50 behandelingen doen om voldoende ervaring te hebben.
4. Chirurgische behandelingen die vaak worden uitgevoerd en waarvoor er voldoende wetenschappelijk bewijs is dat een bepaald minimumaantal operaties noodzakelijk is voor de beste zorg. Daarnaast gelden kwalitatieve eisen.
De normen worden in de loop van de tijd aangescherpt op basis van de zorgregistraties van alle instellingen. Als uit de registratie van uitgevoerde operaties blijkt dat een bepaalde behandeling in een andere categorie thuishoort, worden de normen aangepast.
Algemene voorwaarden voor chirurgische zorg
Elke afdeling chirurgie van de Nederlandse ziekenhuizen en klinieken moet de landelijke richtlijnen voor chirurgische aandoeningen uitwerken in eigen behandelprotocollen. Alle behandelingen en complicaties worden landelijk geregistreerd. Per aandoening zijn er tenminste twee chirurgen met ervaring zodat ze kunnen overleggen. Ook zijn er afspraken voor overleg met, of verwijzing naar, andere ziekenhuizen of klinieken als bijvoorbeeld een patiënt specialistische zorg nodig heeft die een instelling zelf niet in huis heeft.
Normen voor chirurgische behandelingen
De ‘Normering Chirurgische Behandelingen, versie 1.0’ geeft naast bovenstaande algemene voorwaarden voor chirurgische zorg, normen voor chirurgische behandeling van vier aandoeningen:
Borstkanker
Ziekenhuizen waar chirurgische behandeling van borstkanker plaatsvindt, moeten een daarin gespecialiseerde polikliniek hebben waar een team van medisch specialisten en gespecialiseerde verpleegkundigen werkzaam zijn. Er is ook een plastisch chirurg en radiotherapeut beschikbaar. Er wordt gewerkt met moderne apparatuur voor weefselonderzoek en het stellen van diagnoses. Voor en na de behandeling overleggen de betrokken medisch specialisten – zoals de radioloog, patholoog, chirurg, radiotherapeut en internist – over de beste aanpak. Er worden elk jaar minimaal 50 borstkankeroperaties gedaan. Deelname aan een landelijke registratie om de resultaten van behandelingen onderling te kunnen vergelijken,is verplicht.
Darmkanker
Een kwalitatief goede behandeling van darmkanker is mogelijk in ziekenhuizen met een gespecialiseerde afdeling die jaarlijks minimaal 50 darmoperaties uitvoeren. Er zijn minimaal twee maag-lever-darmartsen of gespecialiseerde internisten en er wordt gewerkt met moderne apparatuur zoals speciale CT- en MRI-scanners. Er is een pathologieafdeling met ervaring in het beoordelen van snijvlakken (is de tumor geheel verwijderd) en de omliggende lymfeklieren. Ook is er een stomapolikliniek en stomaverpleegkundige of een in de stomazorg getrainde verpleegkundige aanwezig. Deelname aan een landelijke registratie om de resultaten van behandelingen onderling te kunnen vergelijken, is verplicht.
Tumoren van bindweefsel, spieren en bloedvaten
Voor het verwijderen van tumoren in de zogenaamde 'weke delen' zoals spieren, bindweefsel e n bloedvaten moet een ziekenhuis een MRI kunnen (laten) doen. Ook moet weefselonderzoek met een echogeleide dikkenaaldpunctie mogelijk zijn. Er wordt voor de diagnose, behandeling en het weefselonderzoek gewerkt met een team waarin alle betrokken specialisten zijn vertegenwoordigd. Voor overleg met of verwijzing naar andere ziekenhuizen zijn er vaste contacten met instellingen die veel ervaring hebben met de betreffende operaties.
Longkanker
Om longkankeroperaties goed uit te voeren moet er in de instelling een afdeling radiologie zijn waar met spoed diagnoses gesteld kunnen worden met behulp van moderne scan-, echo- en röntgenapparaten. Het opsporen van een longembolie moet mogelijk zijn. Verder moet er een intensive care met mogelijkheden voor beademing zijn met 24 uur per dag toezicht door een arts. Er is een laboratorium dat 24 uur per dag bloed- en weefselonderzoek kan doen en er is een afdeling pathologie om vergaand onderzoek voorafgaand aan een eventuele operatie te doen. En instellingen moeten minimaal 20 longoperaties per jaar uitvoeren.
Normen die volgen in 2011
Bovenstaande normen zijn de eerste van een complete set normen voor een groot deel van alle chirurgische behandelingen. In de loop van dit jaar volgen onder meer de kwalitatieve normen voor de chirurgische behandeling van:
- Verwijde buikaorta (aneurysma)
- Slokdarmkanker
- Alvleesklierkanker
- Leverkanker
Voor ziekenhuizen die deze aandoeningen behandelen geldt nu al dat ze per aandoening jaarlijks minimaal 20 operaties moeten uitvoeren. De kwalitatieve normen van deze en andere chirurgische behandelingen volgen medio 2011.
Tijd voor kwaliteit
Instellingen krijgen een jaar de tijd om volgens deze normen te gaan werken. Instellingen die daar niet aan kunnen voldoen, moeten patiënten gaan doorverwijzen naar ziekenhuizen die wel volgens de normen werken.
Nederlandse Vereniging voor Heelkunde, januari 2011
Geen opmerkingen:
Een reactie posten