Verwarrend is de nieuwste campagne van KWF Kankerbestrijding: zes keer sterker tegen kanker. De club geeft zes leefregels die volgens hen de kans op kanker zouden halveren. Wie goed kijkt, ziet er eigenlijk maar vier:
1. stop met roken,
2. word niet dik,
3. ga niet te lang in de zon zitten en
4. drink niet te veel.
Allemaal heel gezond – maar kun je de kans op kanker daarmee echt halveren? Dat horen we graag, zo’n nuttig advies, maar het hangt er maar helemaal vanaf hoeveel je rookte, vrat en zoop voordat je tot inkeer kwam. Roken is uiteraard killing, maar wie niet rookt, kan met al die mooie voornemens de kans op kanker maar nauwelijks verkleinen.
De effecten van gezond eten en uit de zon op het ontstaan van kanker zijn, zacht gezegd,erg beperkt.
Er is, afgezien van roken, maar één echt heldere voorspeller van kanker: je leeftijd. Hoe je ook hebt geleefd, eenmaal de zestig gepasseerd, schiet bij iedereen de kans op kanker steil omhoog. Als het immuunsysteem gaat haperen, gaat het mis.
Marcel Hulspas
De Pers 14-1-2010 (fragm.)
-----------------------------------------------------------------------------
Sinds een paar weken vertelt een keurige mevrouwenstem dagelijks meermalen op de radio dat we zomaar zes keer sterker kunnen worden tegen kanker. Als je kookt, aldus de radiospotjes, doe je ook een schort om; als er dan iets spettert, is de kans kleiner dat je vlekken op je mooie blouse maakt.
‘En zo is het ook met kanker. Hoeveel sterker ben jij tegen kanker? Kijk op 6xsterkertegenkanker.nl.’
Dat is gemakkelijk gezegd, maar wat betekent het eigenlijk?
Want de slogan suggereert dat er een manier is om de kans op kanker met een factor 6 te verkleinen. Was die kans 6 procent, dan wordt de kans 1 procent.
Goed nieuws, zou je denken. En meteen beginnen.
Maar zo simpel is het niet.
Wie naar de bijbehorende website van het KWF Kankerfonds kijkt, ziet dat er zes manieren zijn om iets aan je kankerrisico’s te doen. Door verstandiger te zonnen, niet te roken, minder te drinken, flink te bewegen, gezond te eten en op je gewicht te letten.
Ongeveer de helft van de kankersterfte in Nederland, zegt het KWF ook, is toe te schrijven aan zogeheten exogene factoren, omstandigheden waar we zelf de hand in hebben door ons gedrag en onze levensstijl. De rest is erfelijkheid, milieu en toeval. Jaarlijks krijgen 80 duizend mensen te horen dat ze een of andere vorm van kanker hebben; jaarlijks sterven er 40 duizend kankerpatiënten.
Maar hoeveel de zes gezonde leefstijlvoornemens precies helpen, is veel moeilijker te zeggen, erkent woordvoerder Marsja Meijer van het KWF Kankerfonds.
Zo is verstandig zonnen een prominente actie in het lijstje, omdat er een epidemie van huidkanker gaande is. Maar in de sterftecijfers die ze aanreikt, komt zonnen niet voor, omdat huidkanker zelden dodelijk is.
Voor de echte cijfers verwijst KWF naar epidemioloog prof. Bart Kiemeney van het Raboud Medisch Centrum in Nijmegen. Hij leverde materiaal voor de campagne.
Zelf denkt hij dat maar eenderde van de kankerdoden met levensstijl samenhangt.
Met de slogan is hij niet helemaal content, omdat die het lastige verhaal over statistiek en individuen niet dekt. ‘Het punt is dat er twee factoren zijn: de individuele aanleg of gevoeligheid, en de externe invloeden. Wie veel te dik is, kan darmkanker krijgen, maar dunne mensen ook.’
Eigenlijk, zegt Kiemeney, is alleen van niet-roken goed bekend hoe het de kansen op (long)kanker keert.
90 procent van de longkankerdoden is of was roker.
Omgekeerd heeft een roker een kans van 1 op 10 om kanker op te lopen, aan de longen, in het hoofdhalsgebied of de blaas. Wie stopt met roken, neemt direct een forse risicofactor voor zichzelf weg en is in één klap misschien wel tien keer sterker tegen kanker, zegt Kiemeney.
Voor de overige vijf acties is dat overigens een stuk minder indrukwekkend.
Hoewel gezonde mensen de doelgroep zijn, is de 6x-campagne onder patiënten slecht gevallen, weet hij ook. ‘Mensen trekken concluderen dat ze kennelijk hadden moeten voorkomen dat ze kanker hebben. Dat kun je nooit zeggen. Maar ik snap de emotie.’
Martijn van Calmthout
Volkskrant 19-12-2009
Zieken en slachtoffers van misdrijven en machtsmisbruik worden vaak gecriminaliseerd. Hierdoor kunnen de mensen tot hun valse geruststelling denken dat een ernstige ziekte, een misdrijf of onrecht hun niet zal overkomen.
BeantwoordenVerwijderen