Het strafbare lichaam

Het strafbare lichaam van Karin Spaink verscheen voor het eerst in 1997 en beleefde in 2007 zijn zesde herdruk. De ondertitel luidt: De orenmaffia, kwakdenken en het placebo-effect.

De kern van het boekje is haar verzet tegen de opvatting dat ziekte tussen de oren zit. Dit idee schijnt onder alternatieve genezers gangbaar te zijn; zij stemmen hun therapieën daar dan ook op af.
Spaink moet daar niets van hebben. Ziekte kan een mens ondanks alle voorzorgen overkomen, daar is nu eenmaal niets aan te doen. Voor genezing van haar eigen ziekte(n) gaat zij dan ook uitsluitend te rade bij de reguliere geneeskunde. (Een echo van deze opvattingen is terug te vinden in het boek van Maarten van der Weijden over de behandeling van zijn leukemie.)

Het boekje – ongeveer A5-formaat – leest over het algemeen niet prettig. Het is niet erg helder geschreven, daarnaast is het drammerig. Om haar geloof in de reguliere geneeskunde te onderstrepen voert zij ook nog eens diverse dierexperimenten op. De mens als muis, rat, konijn en zelfs als vogel. Een heel verhaal over duiven die in een kooi werden gezet en na enige tijd de merkwaardigste gedragingen bleken te vertonen, in samenhang met het verstrekken van voedsel. Je zou haast denken dat Spaink nog nooit van Pavlov gehoord heeft.

Gelukkig ziet de schrijfster ook de beperking van de reguliere geneeskunde in. “In de bestrijding van reuma, ms, dementie, parkinson en veel vormen van kanker is amper vooruitgang geboekt.” Ze erkent zelfs: “Medisch handelen verbetert niet altijd de gezondheid. Soms word je er zelfs ziek van.”
Dit constateerde Ivan Illich al in 1975:

In his Medical Nemesis, first published in 1975, also known as Limits to Medicine, Illich subjected contemporary western medicine to detailed attack. He argued that the medicalization in recent decades of so many of life's vicissitudes - birth and death, for example - frequently caused more harm than good and rendered many people in effect lifelong patients. He marshalled a body of statistics to show what he considered the shocking extent of post-operative side-effects and drug-induced illness in advanced industrial society. He was the first to introduce to a wider public the notion of iatrogenic disease.Others have since voiced similar views, but none so trenchantly, perhaps, as Illich.

Spaink citeert ook de uitspraken van Frits van Dam (NKI) over het feit dat de overlevingscijfers bij de meest voorkomende vormen van kanker, zoals long-, borst-, maag- en darmkanker, de laatste 25 jaar niet wezenlijk veranderd zijn. Het is vooral de betere – want vroegere diagnostisering – die verschil kan maken.

In strijd hiermee is dan weer verderop de kritiek op bevolkingsonderzoek:

“Samengevat: screening leidt tot valse zekerheid, overbodige angst, (riskante) overbehandeling, en een groot beslag op de uitgaven voor de gezondheidszorg, doch nauwelijks tot minder ziekte en sterfte.”

Als uitsmijter een treffende observatie van Spaink:

“Mensen vragen zich niet af waarom kanker, ms, hernia, hersenbloeding, parkinson, artritis of astma zo vaak voorkomen maar uitsluitend......waarom zijzelf nu deze ziekte hebben.”


Karin Spaink, Het strafbare lichaam (2007)