Vallende sterren: Descartes

 

Midas Dekkers liet Descartes al op een andere manier van zijn voetstuk vallen (in: Lichamelijke oefening, blz.22/23), aldus:

‘Evenzo dacht Descartes dat dieren wel bezield leken maar het niet waren. Knap in elkaar gezet, dat zeker, maar Descartes liet zich niet foppen. Al huilde een hond zenuwslopend als je hem haar voor haar de vacht uittrok of hem levend opensneed, dat betekende niet dat hij pijn had, het hoorde bij het mechaniek, zoals een pop niet echt om zijn moeder roept wanneer hij mama zegt.

Theoretisch was lang niet iedereen het met hem eens, maar in de praktijk kwam het veel geleerden goed uit. Er werd door fysiologen maar ook door allerlei oprechte amateurs naar hartenlust gesneden in levende beesten, die daar toch geen last van hadden.

Met een beroep op Descartes zijn apen, papegaaien, honden en allerlei andere dieren gemarteld zonder weerga. Toch geldt de man algemeen als een groot filosoof, met standbeelden in elke stad die maar een straathoek over had.

In Den Haag staat het standbeeld niet ver van het landbouwministerie, dat keer op keer de rechten van de dierlijke bevolking aan zijn laars lapt.

Moderne filosofen schrijven dieren wel degelijk het vermogen tot pijn en lijden toe. Als ze net zo schreeuwen als wij mag je aannemen dat ze er eenzelfde reden voor hebben. Ook dieren hebben, zo geen ziel, dan toch een geest.’