Dromen van een malariavaccin........

Jaap Goudsmit (foto) en zijn werkgever Crucell in Leiden behoren tot de doelwitten van de kritiek van Bart Knols, al noemt hij deze dan ook niet met zoveel woorden.

Overigens noemt Goudsmit opvattingen en werk van Knols ook niet.

In zijn boek Dromen van vaccins is hoofdstuk 8 getiteld: ‘Over malaria, urgentie en het begrip ‘tijd’’.
Zoals het hele boek is het erg onhelder geschreven, in ieder geval voor leken.

Als om het gelijk van Knols nog groter te maken zegt Goudsmit meteen op de eerste bladzij: ‘Ook een malariavaccin zal er op een dag komen, al kan dat nog tien jaar duren.’ En op de volgende bladzij: ‘Een malariavaccin is al langer in ontwikkeling dan een aidsvaccin.’

Tel uit je winst, zou Knols zeggen.

Er bestaat een vaccin van de farmaceut GSK maar dat beschermt maar kortdurend. De beperkte bescherming van dit vaccin is te verklaren door vroege keuzes in de ontwikkeling ervan. Het vaccin wekt namelijk wel veel antistoffen op, maar slechts een beperkt aantal antimalaria T-cellen.
Dit leidt tot bescherming van de helft van de mensen die het GSK-vaccin toegediend krijgen. Om de andere helft te beschermen zijn meer antimalaria T-cellen nodig, die alle parasieten weghouden uit de lever, of vernietigen in de lever.

De meeste malaria-experts keuren het GSK-vaccin dan ook af. Toch heeft nog geen ander vaccin bescherming tegen malaria laten zien.

GSK weigerde met Crucell samen te werken aan een combinatievaccin.

Goudsmit suggereert nu dat Crucell het juiste vaccin beschikbaar heeft, althans een dat zo'n 80% bescherming geeft. Maar….....….. het kan niet goedkoop gemaakt worden!
Nodig zijn vijfhonderd miljoen vaccins per jaar die per stuk niet meer kosten dan een paar dollar.

Per jaar krijgen immers ca. vijfhonderd miljoen mensen malaria (incidentie).

[Op dit moment lijden ruim tweehonderd miljoen mensen aan de ziekte (prevalentie).
De jaarlijkse sterfte bedraagt een miljoen.]

Op die manier kan het dus nog 10 jaar duren, volgens Goudsmit. Ter verduidelijking zegt hij dat een farmaceut als MSD maar zes miljoen (Crucell)vaccins per jaar kan maken in een fabriek, die aan bouwkosten meer dan honderd miljoen dollar kost. M.a.w. er moet gewerkt worden aan de industriële omgeving van het vaccin.

***

Als je dit allemaal leest, is de frustratie van iemand als Knols goed invoelbaar. Of zijn idee – de praktische bestrijdingsmethode van Fred Soper – een haalbare kaart is, durf ik niet te zeggen. Maar als je het wetenschappelijke geklungel op dit gebied ziet, lijkt het mij het proberen alleszins waard.


Lit.: Jaap Goudsmit, Dromen van vaccins. Dertig jaar op zoek naar de juiste reactie. (2009; Uitgeverij Contact)