NRC Handelsblad over dierentuinen

De redactie van NRC Handelsblad hield vrijdag (22/10) een pleidooi voor het behoud van dierentuinen. Een fragment hieronder, het geheel hier.

Mijn reactie, daaronder, werd geweigerd.

***

Artis zal de komende twee jaar met bijna een miljoen euro worden gekort op de 5,5 miljoen euro die het nu ontvangt.
De gemeentelijke ondersteuning van Blijdorp wordt, over een periode van vier jaar, van 4,8 miljoen teruggebracht naar 8 ton.

Dierentuinen zijn belangrijk voor de wereld. Ze conserveren bedreigde diersoorten, ze zijn actief in wereldwijd onderhouden fokprogramma’s. De doorsnee dierentuinbezoeker denkt daar niet aan. Die maakt plezier en leert ook nog wat. Van hun educatieve verantwoordelijkheid kwijten de tuinen zich nadrukkelijk, met rondleidingen, lesprogramma’s en speciale voorzieningen als observatoria of vlindertuinen. Heel wat kinderen komen nauwelijks in aanraking met de Nederlandse natuur, laat staan dat ze ooit in de gelegenheid zijn om wilde dieren van nabij mee te maken. Hetzelfde geldt voor volwassenen. Een safari zit er voor weinigen in, een bezoek aan de diergaarde ligt voor de hand.

En wat dierenactivisten ook mogen beweren, opkijken naar een giraf, griezelen bij een vogelspin, voor een tekening turen naar een kleine panda, die ervaring laat zich niet vergelijken met datzelfde dier op de televisie of in een film. Dat geldt eens te meer sinds de dierentuinen zich inspannen om kooien te vervangen door minilandschappen, zodat het publiek met eigen ogen de dieren als het ware in het wild kan zien.

***

Reactie
1. Er zijn ca. 35 grotere en kleinere dierentuinen ('collecties') in dit piepkleine land. Daarnaast zijn er nog eens 300 tot 400 kinderboerderijen, met gratis entree. Geen wonder dat bij deze overvloed een rendabele exploitatie van een dierentuin onmogelijk is.

2. Dat sommige dierentuinen in de loop der jaren in ieder geval uiterlijk een wat vriendelijker aanzien hebben gekregen, is uitsluitend te danken aan de bemoeienis van dieractivisten. Niet aan NRC Handelsblad; de sneer aan het eind van het commentaar aan dieractivisten is misplaatst.

3. Ik kan me niet herinneren dat de krant zich ooit kritisch met het beleid van dierentuinen heeft beziggehouden. Dat roept de vraag op naar de deskundigheid van de commentator. De vele vele misstanden in dierentuinen – wanneer zijn die door de krant aan de kaak gesteld?

4. Een van de grootste misstanden zijn de fokprogramma’s die tot enorme overschotten leiden. Waar blijven al die dieren: kan de krant daar eens onderzoek naar doen? Ik herinner slechts aan het schandaal van enkele jaren geleden: het surplus van 70 mantelbavianen in dierentuin Amersfoort. (Daar eerder gedumpt door dierentuin Emmen.)

5. Aan de schaduwzijden van dierentuinen gaat het commentaar volledig voorbij. Bijvoorbeeld aan de opvang van exotische dieren door stichting AAP, daar terechtgekomen doordat kinderen zo graag een aapje of wasbeertje als huisdier willen houden – waargenomen in de dierentuin…

6. Vermeend educatieve programma’s hebben dan ook geen enkele betekenis. Ze komen geen enkel wild dier of soort ten goede. Voortdurend verdwijnen soorten door het verdwijnen va hun biotoop. Wil de krant soms dat een dierentuin een Openluchtmuseum wordt van uitgestorven soorten? Alle educatie in alle dierentuinen in de wereld ten spijt daalde bijvoorbeeld de tijgerpopulatie in de twintigste eeuw met maar liefst 97 procent, als gevolg van stroperij, de handel in organen van het dier en het steeds kleiner worden van hun biotoop.

7. Het is contra-educatief dieren aan kinderen te tonen als vermakelijkheid, opgesloten achter hekken en tralies.

8. Het commentaar is een uiting van antropocentrisme. Hoewel het levende wezens bespreekt, ligt de focus uitsluitend op de betekenis van de uitstalling voor de mens. Wat het voor een wild dier betekent levenslang opgesloten te zijn, daarover geen woord.

Conclusie
Een forse sanering van Nederlandse dierentuinen, thans nog overeind gehouden met miljoenen aan gemeenschapsgelden, is in het belang van dier, mens en samenleving.

Dierencollecties in Nederland