Barends Kersttoespraak

Landgenoten,

We mogen gerust zeggen dat het jaar 2010 eindigde in het teken van ‘misbruik’. Zeker in de tweede helft van het jaar ging er haast geen dag voorbij of de media kwamen met nieuwe onthullingen. De Rooms-Katholieke kerk zette de toon. De ene priester na de andere viel van zijn voetstuk, en mettertijd bleek dat er ook onder de hogere geestelijkheid de nodige rotte appels te vinden waren. Bij het zoeken naar een verklaring lag aanwijzing van het celibaat als boosdoener voor de hand.

Dat stadium zijn we inmiddels gepasseerd. We zijn nu beland in de categorie van de kinderoppassers. Men moet z'n best doen om het allemaal bij te houden. Kort na Robert M. werd  weer iemand uit Flevoland aangehouden, en tussendoor bereiken ons bijvoorbeeld ook uit Oostenrijk berichten van misbruik en kinderporno. Het celibaat speelt hierbij helemaal geen rol meer.

Het woord ‘misbruik’ houdt een veroordeling in. De onzedelijke handelingen met kinderen keurt de samenleving ten strengste af. We kiezen daarvoor het perspectief van het slachtoffer.

Er bestaat echter ook nog een ander perspectief, namelijk dat van de dader. Het zou wel heel vreemd zijn als de dader zelf van ‘misbruik’ zou spreken. Hoe hij dat dan wel benoemt, weet ik niet, maar bekend is wel dat bijvoorbeeld pedofielen zich graag verschuilen achter (een vorm van) affectie.

Ik wil hier vandaag een parallel trekken.

Het betreft het misbruik van dieren en dan met name van proefdieren. Net zo min als met peuters kunnen wij spreken met dieren. Er zal echter niemand zijn die proefdieren niet als slachtoffer beschouwt. In de meeste gevallen overleven de dieren zelfs niet.

Daartegenover staat het perspectief van de mensen die dierproeven uitvoeren. Zij noemen dit geen misbruik, uiteraard. Dit werk schenkt hun bevrediging. Ware dat anders, dan zouden ze het niet doen; het gebeurt uit vrije wil.

Er zijn dus twee soorten slachtoffers en twee soorten misbruik. Het is precies deze dubbele moraal die een beschaafde samenleving onder spanning zet en onder spanning houdt.

Dit lijkt vreemd en ver weg, maar bij rampspoed zien we plotseling hoe medegevoel wordt opgeroepen waardoor mensen zichzelf wegcijferen, aarzeling overwinnen, eigen angst of afkeer opzij zetten en alles over hebben voor het dier in nood. In de moeilijkste omstandigheden kan barmhartigheid zich uiten in daadwerkelijke dierenliefde. Dan komt het mooie in mensen naar boven: de bereidheid onbaatzuchtig hulp te bieden, er te zijn voor de proefdieren, hen te steunen in wanhoop en pijn. Mededogen verbindt ons met hen in nood.

Onze wereld heeft mensen nodig met passie en betrokkenheid.



Ik wens U allen een gezegend Kerstfeest toe.



BAREND