De krant en de abonnee

Contact met de lezer
De man van NRC Handelsblad probeerde al enkele dagen me thuis aan de telefoon te krijgen en toen hij daarin slaagde kreeg ik het heuglijke nieuws en het verleidelijke aanbod van nog meer krant tegen nog minder geld. Voor één jaar, dat wel. De man kon niet begrijpen dat ik er geen belangstelling voor had.

Willem Schoonen (foto), de hoofdredacteur van Trouw, stuurde me onlangs een persoonlijke brief. Met het verzoek om een bekende een abonnement aan te smeren. Niet voor niets natuurlijk: er zat een cadeaucd’tje bij de brief, plus nog eens de aanbieding van een Bosatlas als mijn werving zou slagen. Om me definitief over de streep te trekken had hij een foto van zichzelf bij de brief gedaan, waarop hij me met de bekende hondstrouwe blik aankijkt.

Grappig is nog dat de suggestie gewekt wordt dat de welbekende Bosatlas cadeau gedaan wordt. Trouw neemt meteen een testje af of je ogen nog wel goed zijn. Het is namelijk ‘de Bosatlas van de Geschiedeniscanon’, wat dat dan ook moge wezen.

Contact met de krant
Wie iets leest vormt zich een mening. Een krant verschijnt dagelijks, dat betekent dat er weinig tijd voor reflectie is. Nochtans beperkt een dagblad zich niet tot kale nieuwsfeiten maar redacties laten zich er graag op voorstaan nieuwsfeiten ‘te duiden’. De lezer mag het daar al of niet mee eens zijn, de bedoeling is uitdrukkelijk niet dat hij daarop reageert.
Doet hij dat wel dan krijgt hij niet zelden als antwoord dat de redactie tientallen brieven per dag ontvangt, dat daar allemaal geen plaats voor is en dat er dus heel streng geselecteerd moet worden. ‘Volgende keer beter!’

Conclusie
Het komt erop neer dat de redactie feitelijk helemaal geen behoefte aan tegenspraak heeft.
De redactie heeft maling aan de abonnee en is alleen geïnteresseerd in zijn geld.
De abonnee op zijn beurt dient ervan uit te gaan dat de krant onzin schrijft, met als excuus: ‘tijdsdruk’. Als het een keer geen onzin is, is dat meegenomen.
De enige concessie die de krant tegenwoordig doet - naast het afdrukken van enkele reacties - is de aanstelling van een Ombudsman. Zijn taak is de emotie van de lezer: de verontwaardiging, de ergernis, te kanaliseren.

De krant lijkt op de tv. Ook daar is het parool: kijken en je bek houden. Tot dergelijke media voel ik me niet aangetrokken. De man van NRC Handelsblad en Willem Schoonen van Trouw wens ik dan ook ‘veel succes!’.

Alternatief: internet
Internet biedt ruim gelegenheid tot interactiviteit: je kunt je mening laten horen. Veel mensen maken daar gebruik van. Dat laat zien hoe groot de behoefte is aan de vrijheid van meningsuiting. Een nadeel is wel dat als er 26 reacties voor je staan om dan nog eens iets toe te voegen. Het voordeel is dat je die reacties kunt zien. Je kunt dus zelf de afweging maken hoe zinvol het is om als 27ste te reageren.