Uit het onderzoek blijkt onder meer dat in sommige regio's tot zes keer vaker bepaalde operaties worden uitgevoerd dan in andere regio's. Behalve dat dit leidt tot hogere kostenposten, loopt de patiënt erdoor ook onnodig risico's, omdat het bij operaties altijd fout kan gaan.
De onderzoekers adviseren onder meer dat er heldere richtlijnen moeten komen.
Ook moet verzekerde zorg aan zogenoemde evidence-based indicaties worden gekoppeld. Bij dit laatste zou als er geen sprake is van een 'objectiveerbare' indicatie waarvoor wetenschappelijk onderzoek de meerwaarde van een operatie heeft aangetoond, de operatie niet onder de verzekering moeten vallen.
Verder moeten patiënten goed geïnformeerd worden, aangezien een patiënt veel vaker dan door behandelaars verwacht afziet van een operatie als alle alternatieven en risico's duidelijk zijn.
Mijn standpunt is mijn hele leven geweest dat je je alleen moet laten opereren als het niet anders kan.
BeantwoordenVerwijderenHier volgt een waarschuwing voor de inwoners van Friesland, Groningen en Drenthe. Chirurgen zijn dol op u. Een noorderling met een hernia loopt een vier keer zo grote kans om geopereerd te worden als iemand in Limburg of Zeeland. En kinderen die een keertje last hebben van hun amandelen, gaan in het Noorden veel vaker onder het mes dan elders in het land.
BeantwoordenVerwijderenDat blijkt uit een vorige week uitgelekt rapport van onderzoeksbureau Plexus (dat overigens een half jaar in een la heeft gelegen). ‘Praktijkvariatie’ heeft dat. Verschillen waarvoor geen medische verklaring bestaat. Opereren als vorm van traditie dus. Of geldzucht, want ziekenhuizen en chirurgen verdienen aan elke verrichte operatie en er is dan ook een correlatie tussen tegenvallende bedrijfsresultaten en overvloedig opereren. Plexus hoeft maar héél kort in te gaan op de mogelijkheid dat er ergens in het land wellicht te weinig wordt geopereerd. Nee, het gaat hier vrijwel uitsluitend om overbodig snijwerk.
Bij chirurgie denkt u natuurlijk aan riskante ingrepen, aan witgejaste goden die zwetend in de weer zijn. Maar het gros van de operaties is routinewerk. En het zijn vooral de eenvoudige, massaal uitgevoerde ingrepen die lekker doortikken. Neem die herniaoperaties. In Groningen kunnen ze er wat van, maar hoogstwaarschijnlijk zijn ze in Zeeland en Limburg ook nog veel te enthousiast. Een hernia kan op vele manieren worden aangepakt, en al die manieren hebben één ding gemeen: ze zijn niet of nauwelijks beter dan gewoon pijn bestrijden en afwachten. Een hernia opereren is zelden noodzakelijk, dat is al vele jaren bekend. Maar de heren snijden lustig verder.
Of neem een andere ingreep waar Plexus aandacht aan besteedt: het verwijderen van de amandelen. Vaak noodzakelijk, maar nog veel vaker niet. Met name als het gaat om kinderen die eens een keertje ontstoken amandelen hebben. Menige chirurg stelt dan meteen voor om ze weg te halen. Twee, drie keer ziek? De tranen biggelen over zijn wangen, het mes trilt in zijn vingers. Vijf jaar geleden stelde Birgit van Staaij vast dat zelfs bij kinderen die herhaaldelijk te maken hadden met keelinfecties of vergrote amandelen, verwijderen geen moer uitmaakt. Voor het kind. De arts merkt het wel. Op zijn rekening. Dat is vijf jaar geleden, en daar is al die tijd vrijwel niets mee gedaan.
Ze snijden zo graag, die chirurgen. Dan voelen ze zich nuttig. En daar moeten we enig begrip voor opbrengen. De mens wil besneden worden. Uit onderzoek naar operaties aan ‘versleten’ knieën (ook al zo’n volstrekt nutteloze ingreep), bleek dat alleen maar een sneetje maken, flink met water spetteren en lekker gewichtig heen en weer lopen, voldoende was om de pijnklachten flink te reduceren. De witte jas verricht wonderen. De scalpel is vaak overbodig.
Marcel Hulspas (De Pers)