De Wolvenman

De Wolvenman is een aardig boek, vlot geschreven, maar het had voor mij wel wat systematischer gemogen. De auteur, Shaun Ellis, heeft wijselijk bij het schrijven de hulp ingeroepen van een journaliste, want op dit gebied ligt duidelijk zijn kracht niet. Niet zo heel verwonderlijk dat biologen sceptisch staan tegenover het werk en de opvattingen van deze praktijkman.

Daarnaast is het weer eens teveel van het goede. Hij beperkt zich niet tot zijn ervaringen met wolven maar we moeten ook zijn levensgeschiedenis in grote trekken volgen. Het is dus tegelijk een vorm van autobiografie. Dat eindigt nogal dramatisch als ook zijn tweede vrouw het niet bij hem uithoudt. Hoewel hij de schuld daarvan probeert af te wentelen op de filmploegen die hen onder tijdsdruk zetten, o.a. Animal Planet, ziet hij toch ook wel in dat hij misschien iets teveel wolf met de wolven geworden is.

Zijn toewijding aan deze soort is dan ook ongeëvenaard. Dat levert af en toe ook spannende taferelen op. Hij leeft namelijk maandenlang met ze samen, zowel met wilde wolven, in de Rocky Mountains (Idaho), als met die in Britse wildparken. Maar dat betekent ook dat hij geregeld gebeten en verwond wordt. Daarbij eet hij rauw vlees, wast en verschoont zich niet of nauwelijks, en het is dan ook niet verwonderlijk dat hij dat op den duur niet volhoudt. Toch keert hij er steeds tot terug.

Hij doet het slim, want om door een roedel geaccepteerd te kunnen worden maakt hij zich klein en kwetsbaar. ‘De meeste mensen willen dat de dieren waar ze van houden zich meer als zij gedragen; ik heb altijd de dieren willen zijn waar ik van hield.’

Eerste kennismakingen doet hij vooral ’s nachts – nachtenlang wel te verstaan. Hij kan huilen als een wolf en maakt daar ook geregeld gebruik van. En hij neemt alle mogelijke risico’s. Zo kruipt hij een keer bij een woedende wolf in een kooi tijdens een transport, om het dier rustig te krijgen! Loopt goed af.

Ook maakt hij diverse uitstapjes naar hondengedrag en het beïnvloeden daarvan.

De ideale omvang van een roedel herinner ik me niet gelezen te hebben. (Geen register.) Wel constateert hij een duidelijke hiërarchie, met een aantal rangen zoals: alfa (leider) - bèta (handhaver; doder) - omega (toetser; verkenner?).

Zijn ideaal is een natuurgebied van 40 are natuurlijk bos per wolf. (blz. 281)  Dat getal lijkt onwaarschijnlijk. Met dat uitgangspunt zou er in de Oostvaardersplassen (OVP) - 56 km2 - plaats zijn voor een enorm aantal wolven. Zelfs als het Britse acre bedoeld wordt (1 acre = 40 are), dan nog zou er ruim voldoende plaats zijn voor een groot aantal roedels.
Wikipedia geeft echter heel andere getallen: “De omvang van een territorium is afhankelijk van de voedselsituatie, maar zal tussen de 200 en 2000 km2 liggen.” In dat geval is er dus in OVP helemaal geen plaats voor wolven.

Het is wel een boek dat je nieuwsgierig naar de soort maakt. De mogelijkheid om de dieren te bestuderen bestaat in ons land wel; dat is logisch met zoveel dierentuinen. Alleen is de soort niet populair – gelukkig! – en zijn de dieren zo beroerd gehuisvest dat je nog een amper van een wolf kunt spreken. Een kleine dierentuin als in Mierlo heeft de grootste roedel, maar liefst 15 exemplaren (!), terwijl het veel grotere Treurdorp in Rotterdam er ongeveer de helft heeft.
Shaun merkt erover op dat in een dierentuin het territorium niet bedreigd wordt door een rivaliserende roedel en dat de wolven nooit honger lijden. In het wild kunnen ze niet overleven als niet alle leden een steentje bijdragen. In dierentuinen daarentegen kunnen ze hun natuurlijk gedrag niet ontplooien en gaan ze het tegen elkaar opnemen, wat soms leidt tot vechtpartijen, tot de dood erop volgt.


Shaun Ellis & Penny Junor, De wolvenman
2009 – Forum - Amsterdam