Moslim met een mening

Onderstaande tekst is een selectie; de hele tekst lees je hier.

Tariq Ramadan (Genève, 26 augustus 1962) is een Zwitserse filosoof, islamoloog en één van de bekendste Europese moslims. Hij is van Egyptische komaf. Ramadan studeerde filosofie en Franse literatuur. Hij promoveerde in de filosofie aan de Universiteit van Genève.

In 1998 onderbrak hij zijn bezigheden in Genève voor een jaar van studie aan de Leicester Islamic Foundation (bekend om de verspreiding van de werken en gedachtegoed van Maududi) in Markfield, Engeland.

Hij studeerde filosofie en Franse literatuur op Masters niveau (scriptie De notie van lijden in Nietzsche's filosofie), Arabisch en islamitische studies voor zijn PhD met een dissertatie over Friedrich Nietzsche getiteld Nietzsche als Historicus van Filosofie.
(Onduidelijk verband. Islamitische studies en Nietzsche? BW)

Hij studeerde ook Arabisch en islam aan de leidende islamitische Al Azhar universiteit in Caïro.

Hij was tot 2004 leraar aan het college van De Saussure (Genève) en docent islamologie aan de universiteit van Fribourg.

Zijn grootvader van moederszijde is Hassan al-Banna, de stichter van de Moslimbroederschap in Egypte. Zijn vader, Saïd Ramadan, één van diens volgelingen, verliet Egypte na het verbod op die organisatie en vestigde zich in Zwitserland. Tariq Ramadan en zijn broers beheren er de lokale islamitische Stichting.

In februari 2004 accepteerde hij een aanbod van de Universiteit van Notre Dame in Indiana (VS) voor een aanstelling als hoogleraar godsdienst. Zijn visum werd echter in juli 2004 ingetrokken en hij zag zich daardoor gedwongen van de aanstelling af te zien.
Het Amerikaanse Department of Homeland Security weigerde een duidelijke reden voor het intrekken van het visum te geven, maar verwees in algemene termen naar de ruime bevoegdheid die de Patriot Act de overheid geeft om vreemdelingen die "het terrorisme steunen" de toegang te weigeren, er waren vooraf aanwijzingen in deze richting gepubliceerd. Men heeft dit in verband met Ramadan echter nooit kunnen bewijzen, wel heeft hij een donatie gedaan in 2003 aan een islamitische liefdadigheidsinstelling die geld aan Hamas heeft geschonken waardoor zijn beroep werd afgewezen.

In oktober 2005 aanvaardde Ramadan een gastdocentschap aan het St Antony's College van de Universiteit van Oxford. Hij is tevens benoemd tot adviseur van de Britse regering voor moslimaangelegenheden.

In december 2006 aanvaardde Ramadan een gasthoogleraarschap ‘Identiteit en Burgerschap’ aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Deze leerstoel wordt betaald door de gemeente Rotterdam. Naast gasthoogleraar werd hij ook aangesteld als adviseur van de gemeente Rotterdam op het terrein van integratie. Ramadan moest de dialoog tussen moslims en niet-moslims op gang brengen.

Op dinsdag 6 november 2007 werd Ramadan kandidaat voor de leerstoel 'Islam in de Westerse Wereld' aan de universiteit Leiden, deze leerstoel zou door de sultan van Oman gefinancierd worden. De voorgenomen benoeming kwam de Leidse universiteit op veel kritiek te staan, volgens critici spreekt Ramadan met dubbele tong: gematigd en tolerant naar westerlingen en conservatief en orthodox richting de islamitische gemeenschap. Op 28 november 2007 maakte Ramadan bekend af te zien van de functie met als motief dat zijn gezin op zou zien tegen de verhuizing van Engeland naar Nederland.

Ramadan koos daarom voor Oxford, waar hij inmiddels senior research fellow was. Wel was er volgens Ramadan een lastercampagne tegen hem gaande door een handvol gewetenloze politici en journalisten.

Rotterdam
In januari 2007 ging Ramadan aan de slag in Rotterdam als gasthoogleraar aan de Erasmus universiteit en als 'bruggenbouwer' tussen moslims en niet-moslims. Als bruggenbouwer werd hij geacht in dienst van de gemeente de discussie tussen moslims en niet-moslims op gang te brengen onder andere met debatten. De aanstelling van Ramadan was controversieel; ook zijn beloning leidde tot enige ophef. Die beloning bedroeg 200.000 euro per jaar voor het hoogleraarschap van 1 dag per week en nog eens ruim €400.000 voor debatten en wijkbezoeken. De salariskosten van Ramadan werden volledig betaald door de gemeente Rotterdam. Het was de gemeente die de speciale leerstoel voor Ramadan instelde. Toenmalig wethouder Participatie en Cultuur in Rotterdam, Orhan Kaya, was de initiator van de aanstelling van Ramadan. Socioloog Han Entzinger, toen hoogleraar Migratie- en Integratiestudies aan de Erasmus Universiteit, was voorstander van Ramadans komst naar Rotterdam. Entzinger noemde Ramadan een 'kleurrijke figuur' die goed zou zijn voor de discussie. Voormalig hoogleraar sociologie aan de EUR, Jan Berting, sprak zich uit tegen Ramadan. Volgens Berting stelt Ramadan de islam boven alles en propageert hij een politieke islam. Zijn advies werd door de Erasmus Universiteit en de gemeente echter niet gevolgd.

In augustus 2009 raakte Ramadan in opspraak door zijn medewerking aan de door het Iraanse regime gesteunde en gefinancierde zender PressTV. Op PressTV presenteerde Ramadan het discussieprogramma Islam and Life, Press TV presenteert het programma 'als een wekelijkse show over de snelst groeiende religie ter wereld, waarin wordt ingegaan op dagelijkse uitdagingen die moslims ontmoeten, vooral in het Westen'. In het programma vergelijkt Tariq Ramadan aspecten binnen Islamitische samenlevingen met diezelfde aspecten binnen de Westerse wereld; zo vergeleek hij onder andere Westerse en islamitische kunst, wetenschap en psychologie. Deze keer was het het CDA op landelijk niveau dat aan de bel trok, volgens het CDA was Ramadan niet meer geloofwaardig als integratie-adviseur. CDA-Kamerleden Jan Jacob van Dijk en Mirjam Sterk vonden dat iemand die een rolmodel moet zijn, niet omstreden mag zijn. Op 18 augustus 2009 maakte het Rotterdamse stadsbestuur een einde aan de samenwerking met Tariq Ramadan. Volgens het Rotterdamse college had Ramadan door zijn werk voor PressTV zijn geloofwaardigheid als integratieadviseur verloren. Niet alleen omdat PressTV door het religieuze regime in Iran gesteund wordt, maar ook omdat Ramadan zich niet had uitgesproken over het Iraanse bewind tijdens de rellen rond de Iraanse presidentsverkiezingen 2009. Op de dag van zijn ontslag zei Ramadan dat het opzeggen van zijn contract onderdeel was van een jacht op in het oog springende intellectuele moslims. Rotterdam zou bang zijn voor de opkomst van Geert Wilders, aldus Ramadan, en zou met het ontslag proberen van de islam af te komen. Hij hekelde het feit dat wethouder Grashoff geen contact met hem had opgenomen en kondigde juridische stappen aan. Hij ontkende het regime in Iran te steunen.

Uit een tv-programma met een portret van hem dat de IKON op 29 november 2009 uitzond bleek dat Ramadan tòch minder grip op zijn programma’s op Press-TV heeft dan hij wilde toegeven. In één van zijn uitzendingen werd blijkens de reportage een filmpje gemonteerd waarin het idee van de islamitische staat wordt verheerlijkt. Pogingen van Ramadan om de uitzending van dit filmpje in zijn programma tegen te houden mislukten.