Respect voor dieren

zondag 29 augustus 2010

Hazewindus

Dierennamen als familienaam zijn niet zeldzaam. Hieronder staan er al bijna vijftig. Er ontbreekt er in ieder geval een die ik toevallig tegenkwam bij de overlijdensberichten: de hazewind. De Latijnse  uitgang -us is er ooit aan toegevoegd voor de chic; dat was een tijdje mode: Vossius, Barlaeus (= Baerle), Couperus (=Kuiper), en zo dus ook, komisch genoeg: Hazewindus.

Ik veronderstel dat de eerste Hazewindus deze dieren thuis hield, en er allicht ook mee jaagde. De Latijnse uitgang wijst erop dat het een ontwikkeld persoon geweest moet zijn.

De hazewind of windhond is al een heel oud ras. Haast net zo oud als de jacht waarvoor hij gefokt werd.
De kennis van het fokken is dus al vroeg opgedaan, want om uit een gedomesticeerde wolf een hazewind te verkrijgen - daar is wel de nodige selectie voor nodig.

In het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden wordt een minuscuul bronzen beeldje bewaard van zo'n dier, dat gevonden is bij een grote opgraving in Voorburg, van 1827 tot 1834.
In de tijd van keizer Hadrianus was daar een Romeinse nederzetting, het Forum Hadriani.


Het museum zegt er het volgende over.
Het slanke lichaam, de smalle snuit, de lange poten en oren karakteriseren deze hond als jachthond. Sommige onderzoekers spreken van een hazewindhond. Het dier is op natuurgetrouwe wijze uitgebeeld, waarbij zorgvuldig is gelet op de weergave van de spieren.
De staart is lang, ten dele onder het lichaam verstopt, ten dele zichtbaar waar hij over de achterpoten gekruld ligt.
Met behulp van korte ingekraste lijntjes heeft de kunstenaar aangegeven dat de hond kortharig is. Hij heeft geen ruige vacht.

Uit de antieke literatuur weten we dat in Gallië een jachthondensoort werd gefokt die in Griekenland en Rome zeer gewild was. Flavius Arrianus, Romeins staatsman en auteur, beschrijft deze soort in zijn werk getiteld Kynegetika en noemt hem vertragus, een woord dat volgens hem is afgeleid van het Keltische woord voor snelheid. Arrianus bezat zelf zo'n Keltische hazewindhond, die onovertroffen was in de hazenjacht. Op grond van de beschrijving die Arrianus geeft, zou het afgebeelde exemplaar heel goed een vertragus kunnen zijn.
Bronzen beeldjes van hazewindachtige jachthonden zijn zeldzaam. Er zijn slechts enkele exemplaren bekend.

***
Familienamen:

1. Arend

2. de Beer

3. de Bij [Bie]

4. [de] Bock

5. den Braasem

6. Cabeljaeu

7. Calkoen

8. Duif

9. Eijberts

10. de Geyt

11. [de] Haan

12. de Haas

13. Haring

14. [den] Hengst

15. de Hondt

16. Kalff

17. [De] Kat

18. Kieviet

19. Kikkert

20. [de] Kip

21. de Koe

22. Konijn

23. Koolhaas

24. Krabbe

25. de Leeuw

26. Mees

27. Muis

28. Muijsken

29. Mug

30. Musch

31. Oliphant

32. Ooijevaar

33. [de] Pauw

34. Pekelharing

35. de Puyt

36. de Raaf

37. de Ram

38. Schaap

39. Schimmel

40. Snouck

41. Spiering

42. Spin

43. Stokvis

44. de Valk

45. [de] Vinck

46. de Vloo

47. [de] Vos

48. de Wolf

49. de Zwaan

8 opmerkingen:

  1. Er zijn zeker ook langharige- of halflagharige windhonden.De Afghaanse windhond of de Saluki bijvoorbeeld.En dan is er ook og de Farao hond met de bekende denkrimpels op zijn koppie.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. In den Haag was destijds een inspecteur bij de dierenbescherming waarvan zijn achternaam Kip was.En dan de dierenarts in Ypenburg-Den Haag: Marielle Kip!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Zou het niet zo kunnen zijn dat inplaats van dat zoals Barend veronderstelt: "Ik veronderstel dat de eerste Hazewindus deze dieren thuis hield, en er allicht ook mee jaagde. De Latijnse uitgang wijst erop dat het een ontwikkeld persoon geweest moet zijn."
    dit type honden zo heet omdat ze bijna zo snel zijn als de wind een graag achter hazen aanrennen? Dat lijkt mij eigenlijk een veel logischer verklaring.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wat de dierennamen van mensen betreft: hm, hm.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Sandra: het gaat hier niet om de naam van het ras, maar om de f a m i l i enaam.

    Volkskrant:
    Op woensdagmiddag 25 augustus is overleden: Pim Hazewindus (1944-2010).

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik heb bij een band gewerkt en 1 van de zangeressen had als achternaam ; Bonthont.
    Daar was ik toch wel stiekum wat jaloers op.Of de vriendin van de bassist de Wolff als achternaam heeft.
    Zelf moet ik het helaas met water in mijn achternaam stellen,de uitgang is Zee,en dat terwijl ik niks met water-noch de zee heb,ik ben meer een bosmens.
    Ik had graag een dierenachternaam gehad willen hebben,de Vos,de Wolf,de Raaf of de Uil (die laatste staat overigens niet op je lijstje) of iets in die geest.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Vis is ook een achternaam en Gans ook. Wat Eijberts betreft, vraag ik mij af of deze naam wat met een eiber te maken heeft. Het kan een variant zijn op Egberts (Egbertzoon).

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Overigens is mijn naam haas.

    BeantwoordenVerwijderen